24 december 2021

Blogbericht #100! Feestje...?

Dit blogbericht is iets anders dan de berichten die ik iedere maand over de APA-richtlijnen schrijf. Dit is mijn honderdste blogbericht! Toch is er niet direct reden voor een feestje. Vaste bezoekers aan dit blog zullen gemerkt hebben dat de opmaak de afgelopen maanden is gewijzigd en alle verwijzingen naar de huisstijl van de HAN University of Applied Sciences, mijn werkgever, verdwenen zijn.

Dat is niet vrijwillig gebeurd. Vlak voor de zomervakantie van 2021 kreeg ik te horen dat de HAN van mijn blog "af wilde" omdat ik mijn berichten plaats in een niet de door HAN beheerde omgeving. Dat is op zich begrijpelijk, maar in augustus 2014 had ik toestemming van mijn leidinggevende gekregen om dit blog te beginnen. De afdeling verantwoordelijk voor weblogs binnen de HAN vroeg daar toen een financiële vergoeding voor en dat had mijn leidinggevende er niet voor over. Een blog op Blogspot mocht wel want dat was (en is nog steeds) gratis.

Zeven jaar later is de situatie gewijzigd: er is nieuw beleid, voor een HAN-blog hoeft niet meer betaald te worden. Als ik wilde bloggen namens de HAN moest ik een nieuw blog beginnen en het huidige blog opheffen. Indien gewenst kon ik de inhoud overzetten. Dat het blog inmiddels veel gelezen is (ca. 20.000 bezoekers per maand en in totaal al meer dan 1,8 miljoen bezoekers), dat er vanaf andere hogescholen en universiteiten naar verwezen wordt, dat het een visitekaartje voor de HAN is: niet interessant want beleid is beleid.

Foto: Leander Haaitsma (beeld & concept) & Roy Soetekouw
(fotografie) & De Winkel van Winkel (grafisch ontwerp)
Wat ik in de afgelopen jaren heb opgebouwd wilde ik niet zomaar opgeven. De bijna 100 berichten overzetten zag ik ook niet zitten, denk aan alle links die het niet meer doen. Ik heb wel toestemming gekregen om The APA-Team als privéblog voort te zetten maar dan mag ik niet onder werktijd bloggen. Niet de meest ideale situatie en bij blogbericht #100 voel ik me zoals de dame op de foto, gemaakt voor de 10e editie van de Nijmeegse Kunstnacht eerder dit jaar.

Het nieuwe blog is er overigens ook gekomen, sinds 21 september 2021 is APAstaartje online. Mijn streven is om voorlopig iedere maand op beide blogs een nieuw bericht te plaatsen. Berichten op APAstaartje zullen meer op de HAN gericht zijn of naar aanleiding van vragen van studenten of medewerkers van de HAN. Indien van toepassing zullen dezelfde onderwerpen op beide blogs behandeld worden.
 

18 november 2021

Embedded video

Van een student kreeg ik de volgende vraag: ik heb in mijn verslag een YouTube-video ingesloten, hoe verwijs ik hier naar volgens de APA-richtlijnen, als een figuur?

Behalve linken naar een online video bieden steeds meer programma's, waaronder het softwarepakket van Microsoft Office maar ook Blogspot, de mogelijkheid om een video in te sluiten en af te spelen zonder dat hiervoor de webpagina geopend hoeft te worden. Meestal wordt hier het Engelse 'embedded' voor gebruikt, een term die inmiddels is opgenomen in het woordenboek van Van Dale. 

Omdat de Publication manual wel uitleg geeft over hoe je naar een YouTube-video verwijst maar niet als de video wordt ingesloten heb ik deze vraag voorgelegd aan de APA Style experts in Amerika met als suggestie om er op dezelfde manier naar te verwijzen als een figuur van een webpagina.
Vanuit Amerika kreeg ik het antwoord om inderdaad het sjabloon van een figuur toe te passen op een embedded video, inclusief een verwijzing in de tekst, een vermelding in de bronnenlijst en een copyrightvermelding, waarbij 'Figuur' wordt vervangen door 'Video' (zie Video 1). Onder de video is de verwijzing, eventueel in een kleiner lettertype:

Opmerking. Overgenomen uit Titel video [Video], geplaatst door Naam uploader, jaartal, YouTube (https://xxxx). Copyright jaartal, naam van auteursrechthebbende.

De toevoeging [Video] en YouTube lijkt een beetje overbodig (het mag duidelijk zijn dat het een YouTube-video is), maar ik heb aanbeveling de APA Style expert overgenomen.
In dit voorbeeld is gekozen voor de tweede van de zeven kennisclips over APA7 die in september van dit jaar op YouTube zijn gezet:

Video 1

Verschillen APA6 en APA7

Opmerking. Overgenomen uit APA-richtlijnen: 10 verschillen 6e en 7e editie [Video], geplaatst door Project APA7, 2021, YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=YffLWmB987A). CC BY-NC-SA.

In de bronnenlijst:

Project APA7. (2021, 21 september). APA-richtlijnen: 10 verschillen 6e en 7e editie [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 18 november 2021, van https://www.youtube.com/watch?v=YffLWmB987A

Merk op dat de copyrightvermelding hier vervangen is door een CC-licentie (te zien aan het einde van de video), meer informatie in het blogbericht Afbeeldingen: Copyright, Creative Commons of in het publieke domein? 
In de meeste gevallen ontbreekt een copyrightvermelding op YouTube. Het auteursrecht ligt niet bij YouTube. Noteer als er geen copyrightvermelding is Copyright z.d., onbekend.

Zie eventueel ook het blogbericht over YouTube

05 oktober 2021

Kennisclips APA7: Engelstalig

Twee weken nadat de zeven kennisclips over APA7 op YouTube zijn geplaatst (zie het bericht van 22 september) is iedere video al meer dan 100 keer bekeken. In totaal zijn er al zelfs meer dan 1250 views.

Vanuit het onderwijs kwam tijdens de start van Project APA7 het verzoek om ook in het Engelstalige kennisclips te maken. De scripts van de Nederlandse clips zijn vertaald in het Engels en voorzien van Engelstalige voorbeelden.

De Engelstalige reeks, APA guidelines, staat vanaf vandaag online op hetzelfde YouTube-kanaal in een eigen afspeellijst.

1 Introduction (2:21)


2 10 differences between APA 6th and 7th edition (5:06)


3 Paraphrasing and citing (3:12)


4 Book (3:39)


5 Journal article (5:04)


6 Webpage (5:27)


7 Personal communication (2:52)


De Nederlandse kennisclips hebben een eigen afspeellijst.

22 september 2021

Kennisclips en libguide APA7

Tegelijk met de invoering van de vernieuwde APA-richtlijnen is Project APA7 opgericht, een samenwerkingsverband tussen negen informatiespecialisten uit het hoger onderwijs. Project APA7 is onderdeel van Information Literacy, een landelijke werkgroep van de UKB (samenwerkingsverband van Nederlandse universiteitsbibliotheken en de Koninklijke Bibliotheek) en de SHB (samenwerkende hogeschoolbibliotheken). Als eerste project zijn zeven kennisclips over de APA-richtlijnen ontwikkeld, vormgegeven door Studio Duikboot.

De kennisclips kunnen bekeken worden in de libguide APA-richtlijnen. Hogescholen en universiteiten die libguides aanbieden kunnen de inhoud van deze libguide in hun eigen omgeving 'binnenhalen' en eventueel aanpassen.

Alle clips staan ook op YouTube:

1 Introductie (2:57)

2 Verschillen APA6 en APA7 (5:22)

3 Parafraseren en citeren (4:08)

4 Boek (3:50)

5 Tijdschriftartikel (5:38)

6 Webpagina (5:20)

7 Persoonlijke communicatie (2:41)


Project APA7 bestaat uit Arjan Doolaar (HAN University of Applied Sciences, voorzitter), Noor Breuning (Universiteit van Amsterdam), Daniela Hesmer (Hogeschool van Amsterdam), Annelies Kuijten (Avans Hogeschool), Marijke Mentink (Hogeschool Van Hall Larenstein), Alie Mud (NHL Stenden Hogeschool), Yvonne Schuling (Hanzehogeschool Groningen), Monika Sieron (Hanzehogeschool Groningen) en Rensje Wicherson (Windesheim University of Applied Sciences).
 
Zie ook: Nieuwe kennisclips APA7.

 

20 augustus 2021

Website HAN APA bijgewerkt

Na de pagina Bronnen vermelden op de website Netwerk Auteursrechten Informatiepunten zijn nu ook alle pagina’s over de APA-richtlijnen op de website van de Studiecentra HAN bijgewerkt. Alle teksten en voorbeelden zijn waar nodig aangepast zodat deze overeenkomen met de richtlijnen zoals beschreven in de 3e herziene editie van De APA-richtlijnen uitgelegd.
 
De Engelstalige pagina’s Citing sources zijn ook aangepast. Vergeleken met de Nederlandstalige pagina’s staan hier minder voorbeelden en toelichtingen, de bedoeling is deze in de loop van het studiejaar uit te breiden.

Op de webpagina Kennisclip is de weblecture Van APA naar Beter (speelduur 18:44) te vinden. Deze introductie over plagiaat en APA uit 2020 speciaal voor eerstejaars is bijgewerkt naar een 2021 versie, gebaseerd op APA7. De weblecture kan ook bekeken worden op YouTube.

Webpagina Kennisclip op website HAN APA

De komende weken zullen de libguide Erläuterung der APA-Richtlinien (voorheen Literaturverzeichnis, APA-richtlijnen in het Duits) en berichten op dit blog worden bijgewerkt. Als een pagina of bericht is bijgewerkt staat dit onderaan de tekst.

26 juli 2021

Website Auteursrechten.nl vernieuwd

De pagina Bronnen vermelden op de website Netwerk Auteursrechten Informatiepunten van SURF is vernieuwd. In plaats van een menu met meerdere subpagina's is er nu één pagina waarin alle onderdelen verdeeld over drie kolommen overzichtelijk worden gepresenteerd. Met één klik kan de nieuwe editie van De APA-richtlijnen uitgelegd worden gedownload.

De weblink auteursrechten.nl/apa blijft de URL om naar de nieuwste versie van het APA-boekje te verwijzen.

Website Netwerk Auteursrecht Informatiepunten



15 juni 2021

De APA-richtlijnen uitgelegd: 3e herziene editie

Ruim drie jaar nadat de 2e editie van De APA-richtlijnen uitgelegd: Een praktische handleiding voor bronvermelding in het hoger onderwijs is verschenen, zal op 8 juli 2021 de 3e herziene editie worden gepubliceerd, gebaseerd op de 7e editie van de Publication manual of the American Psychological Association, kortweg APA7. De publicatie zal wederom in een ringband en als gratis download worden uitgebracht.

De uitgave is samengesteld door de Werkgroep APA, bestaande uit 11 informatiespecialisten van 10 hogescholen, in samenwerking met SURF en het Samenwerkingsverband Hogeschoolbibliotheken (SHB).

Dit blogbericht gaat in op enkele veelgestelde vragen.

Gegevens
• Download: gratis, via www.auteursrechten.nl/apa
• Prijs ringband: € 4,05
• ISBN 978-90-72482-23-5 (ringband)
• ISBN 978-90-72482-24-2 (e-book)
• Omvang: 134 pagina’s
• Releasedatum: 8 juli 2021

Wat is het verschil met de 2e editie uit 2018?
Er zijn ongeveer 20 herziene en nieuwe APA-richtlijnen (APA7) met betrekking tot bronvermelding, zie voor een overzicht van de 10 belangrijkste wijzigingen het blogbericht De APA-richtlijnen uitgelegd: Verschillen 2e en 3e editie.
In deze 3e herziene editie worden meer dan 100 voorbeelden gegeven en nieuwe onderwerpen behandeld, zoals de opmaak van een verslag. De ringband bevat een uitklapbare Verwijswijzer waarmee snel de juiste paragraaf kan worden gevonden en kan tevens als boekenlegger gebruikt worden.

Waar kan ik de ringband kopen?
Naast de gratis download is er een ringband (handig om tijdens het schrijven van een tekst bij de hand te houden), alleen online te koop voor € 6,95 via Studie Bijdehand en in de HAN CampusStores in Arnhem en Nijmegen.

Wordt de 3e herziene editie vertaald in het Duits en het Engels?
Omdat de American Psychological Association een eigen Engelstalige handleiding heeft uitgebracht is er geen toestemming gegeven voor een Engelse vertaling. De Duitse vertaling van de 2e editie uit 2019, beschikbaar als online pdf, wordt weinig geraadpleegd. In plaats daarvan zal de libguide Literaturverzeichnis worden bijgewerkt. Deze gids wordt wel vaak geraadpleegd, dit jaar alleen al meer 50.000 keer.

Wat gebeurt er met de websites www.han.nl/apa, www.auteursrechten.nl/apa en het weblog theapateam.blogspot.com?
Op 8 juli zal, tegelijk met de nieuwe uitgave, de auteursrechtenwebsite van SURF waar het boekje kan worden gedownload worden bijgewerkt zodat alle pagina’s overeenkomen met de inhoud van De APA-richtlijnen uitgelegd. De pdf-bestanden van de 2e editie, de Duitse vertaling en de handleiding APA in Word zullen beschikbaar blijven op de pagina Archief.
In augustus 2021 zullen de webpagina’s van de HAN University of Applied Sciences en de berichten van dit weblog waar nodig worden bijgewerkt.

Waar kan ik als boekhandel een papieren versie van De APA-richtlijnen uitgelegd bestellen en is er een boekhandelskorting?
De ringband is alleen te koop via Studystore. Vanwege de lage prijs is er geen boekhandelskorting.

Ik heb nog een vraag of een opmerking, waar kan ik die stellen?
Laat een bericht achter onderaan deze pagina of stuur een e-mail aan theapateam@gmail.com. De informatiespecialist van de eigen opleiding of onderwijsinstelling benaderen kan uiteraard ook.
 
De Werkgroep APA bestaat uit Arjan Doolaar, voorzitter (HAN University of Applied Sciences), Jurgen Mollema, co-voorzitter (Hogeschool Utrecht), Guido Dijkstra (Christelijke Hogeschool Ede), Nathalie van den Eerenbeemt (Fontys Hogeschool), Annelies Kuijten (Avans Hogeschool), Ellie Middelhuis (Hogeschool Saxion), Alie Mud (NHL Stenden Hogeschool), Rensje Wicherson (Hogeschool Windesheim) en Philip Willems (Zuyd Hogeschool).
Roelie Tijmstra (Hogeschool Utrecht) en Marij Tummers (Hogeschool Saxion) zijn inmiddels met pensioen maar hebben nog wel meegewerkt aan deze uitgave.
 

31 mei 2021

(Haakjes) en [haakjes]

Bij het toepassen van de APA-richtlijnen worden in zowel in de tekst als in de bronnenlijst haakjes gebruikt, maar: wanneer gebruik je haakjes en moeten die (rond) of [vierkant] zijn?

Ronde haakjes
Bij een verwijzing in de tekst kan de naam van de auteur(s) of de organisatie tussen ronde haakjes staan of in de lopende tekst vermeld worden. Het jaar van uitgave of z.d. bij het ontbreken van een jaartal of datum wordt altijd tussen haakjes vermeld.
Verwijzing tussen haakjes: (Van Iperen, 2018)
Verwijzing als lopende tekst: Van Iperen (2018)
In de bronnenlijst wordt alleen het jaartal of datum tussen haakjes gezet:

Van Iperen, R. (2018). ’t Hooge Nest. Lebowski Publishers.

Bij een webpagina, bijvoorbeeld van een online krant, wordt in de bronnenlijst de complete datum vermeld.

Van Baars, L. (2019, 4 mei). Roxane van Iperen schreef over de vroegere bewoners van haar huis, onder wie twee Joodse verzetsvrouwen. Trouw. Geraadpleegd op 31 mei 2021, van https://www.trouw.nl/nieuws/roxane-van-iperen-schreef-over-de-vroegere-bewoners-van-haar-huis-onder-wie-twee-joodse-verzetsvrouwen~b6ec9a60/

In de tekst wordt alleen het jaar van uitgave genoemd:
Verwijzing tussen haakjes: (Van Baars, 2019)
Verwijzing als lopende tekst: Van Baars (2019)
Bij een online pdf wordt alleen het jaartal genoemd, zowel in de tekst als in de bronnenlijst. Onderstaand voorbeeld vermeldt in het colofon ‘Maart 2014’.
Verwijzing tussen haakjes: (Kruijswijk et al., 2014)
Verwijzing als lopende tekst: Kruijswijk et al. (2014)

Kruijswijk, W., Van der Veer, M., Brink, C., Calis, W., Van de Maat, J. W., & Redeker, I. (2014). Aan de slag met sociale netwerken: De 44 meest bekende methoden verzameld. Movisie; Vilans; Actiz. Geraadpleegd op 31 mei 2021, van https://www.movisie.nl/sites/movisie.nl/files/publication-attachment/Aan-de-slag-met-sociale-netwerken%20%5BMOV-2237000-1.1%5D.pdf

Zet in de tekst bij twee of meer verwijzingen die achter elkaar staan de namen op alfabetische volgorde, ongeacht het jaartal, gescheiden door een puntkomma.
(Kruijswijk et al., 2014; Van Baars, 2019; Van Iperen, 2018)
Wanneer een verwijzing tussen haakjes gevolgd wordt door een andere tekst tussen haakjes worden deze ook gescheiden door een puntkomma.
(Kruijswijk et al., 2014; zie Bijlage A)
Ronde haakjes kunnen ook gebruikt worden om een afkorting aan te geven. Het volstaat voor de rest van de tekst om alleen de afkorting te noemen.
Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
Naast het jaartal of datum worden ronde haakjes in een bronvermelding gebruikt achter de titel om aanvullende informatie te geven, bijvoorbeeld de druk, vertaler, versienummer of een omschrijving van de inhoud.

Jamaludin, F., & Deurenberg, R. (2021). Praktische handleiding PubMed (5e herziene druk). Bohn Stafleu van Loghum.

Mackesy, C. (2020). De jongen, de mol, de vos en het paard (A. Japin, Vert.). KokBoekencentrum Uitgevers.

Vierkante haakjes
In de tekst worden vierkante haakjes gebruikt wanneer een gedeelte van de tekst al tussen ronde haakjes staat. Ook hier geldt dat in de rest van de tekst alleen de afkorting mag worden gebruikt.
(Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport [VWS], z.d.)
Bij onder meer onderwijspublicaties (proefschriften, afstudeeropdrachten, etc.), brochures en spellen wordt achter de titel een omschrijving van de publicatie gegeven. Aanbevolen wordt om de omschrijving over te nemen die op de titelpagina of in de inleiding staat. Geef een eigen omschrijving als deze ontbreekt.

Scheffers, M. (2018). Body experience in patients with mental disorders [Proefschrift]. Rijksuniversiteit Groningen.

Geef een Nederlandse vertaling tussen vierkante haakjes van een publicatie in een taal onbekend voor de lezer.

Campuzano, E. (2015). Cielo por tu luz [De hemel voor jouw licht]. Nova Casa Editorial.

Wanneer verwezen wordt naar een Nederlandstalige publicatie in een Engelstalige tekst komt achter de titel een eigen vertaling in het Engels.

Ebbens, S. E. (2004). Effectief leren: Basisboek [Effective learning: Basics]. Noordhoff Uitgevers.

Vierkante haakjes kunnen ook gebruikt worden om aan te geven dat niet de tekst maar een afbeelding of video van een webpagina werd gebruikt.

Nielissen, G. (2021, 29 mei). Blauwborst [Foto]. Waarneming.nl. Geraadpleegd op 31 mei 2021, van https://waarneming.nl/photos/36236047/

Studiecentra HAN. (2018, 15 november). Check je informatie [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 31 mei 2021, van https://www.youtube.com/watch?v=8I6WCr_KsvU

Deze toevoeging is niet verplicht en wordt niet gebruikt als er meerdere delen van een webpagina zijn geraadpleegd.
 
Deze pagina is op 17 september 2021 aangepast zodat de inhoud overeenkomt met de 3e herziene editie van De APA-richtlijnen uitgelegd.
 

30 april 2021

Afbeeldingen Microsoft Office

Naar aanleiding van het blogbericht Afbeelding als illustratie werd deze vraag gesteld: hoe verwijs je naar afbeeldingen die Microsoft ter beschikking stelt in de Office programma’s, zoals Word en PowerPoint?

Om een document te verlevendigen biedt Office tal van afbeeldingen aan, waaronder pictogrammen, illustraties en foto’s, en sjablonen voor tabellen en grafieken. Via de optie ‘Invoegen’ kunnen deze makkelijk in een tekst of presentatie worden geplaatst.

Afbeeldingen Microsoft. Overgenomen uit Afbeeldingen maken of zoeken die u wilt invoegen
in Office-documenten door Microsoft
door Microsoft, z.d. (https://edu.nl/be3ah). Copyright 2021, Microsoft Office.

De afbeeldingen vermelden geen namen van makers of jaartallen. Titels ontbreken hoewel er wel gezocht kan worden op een trefwoord of omschrijving.

Omdat de vraag hoe je naar deze afbeeldingen verwijst vaker werd gesteld is deze voorgelegd aan de APA Style experts in Amerika. Het antwoord was dat er niet naar deze afbeeldingen wordt verwezen want als gebruiker van Microsoft Office heb je een licentie gekocht. Hieronder valt niet alleen de opmaak van een tekst (denk bijvoorbeeld aan lettertypen of spellingcorrectie) maar ook het gebruik van alle afbeeldingen die Microsoft aanbiedt, zolang het voor niet-commercieel gebruik is.

Bij dit antwoord werd wel een kanttekening geplaatst: het kan zijn dat de docent of beoordelaar van het verslag wil weten wat de herkomst van de afbeeldingen is. Het advies was om bij twijfel na te vragen of het noodzakelijk is om dit vermelden. Dat kan door middel van een korte uitleg aan het begin van de tekst, maar is het niet nodig om onderschriften of een vermelding in de bronnenlijst te plaatsen.

Deze pagina is op 17 september 2021 aangepast zodat de inhoud overeenkomt met de 3e herziene editie van De APA-richtlijnen uitgelegd.
 

31 maart 2021

Meerdere auteurs, meerdere functies

Soms zijn boeken door één of meerdere auteurs met verschillende functies geschreven, bijvoorbeeld schoolmethoden. Naast de schrijvers worden onder anderen redacteurs, eindredacteurs, illustratoren, vertalers, adviseurs of medewerkers genoemd, maar: worden alle namen en functies die op de kaft en/of titelpagina vermeld staan in de tekst en in de bronnenlijst vermeld?

Deze vraag is voorgelegd aan de APA Style experts aan de hand van een aantal voorbeelden. Het algemene advies was om in een vermelding in de bronnenlijst alleen schrijver, (eind)redacteur, vertaler en illustrator te noemen. Er kunnen uitzonderingen zijn op deze regel, afhankelijk van hoe belangrijk de bijdrage was. Het is aan samensteller van de bronnenlijst om te bepalen hoe waardevol de toevoeging van een extra functie is. Er kan gekozen worden om alleen de schrijvers te noemen en de overige namen weg te laten, zeker bij grote aantallen namen.

Klik op de afbeelding voor een uitvergroting.
 


Concept + advies woordenschatlijn + eindredacteurs + auteurs
In het eerste voorbeeld wordt op de omslag geen enkele auteur genoemd. De titelpagina vermeldt vijf namen bij concept, twee namen bij advies woordenschatlijn, twee eindredacteurs en acht auteurs. De vermelding in een bronnenlijst wordt dan:

Dannenburg, W., De Groot, A., Lansink, C., Manders, D., Van Raamsdonk, G., Rosendaal, L., Schouten, P., & De Waard, J. (2012). Taal actief: Groep 4: Taalboek A (M. Janssen & M. van Ooijen, Eindreds.). Malmberg.

Tekst: (Dannenburg et al., 2012)
of: Dannenburg et al. (2012)

De namen die bij concept en advies staan worden niet vermeld.
 


Authors + final editing + native speaker editing
Ook bij het tweede, Engelstalige voorbeeld worden op de omslag geen namen vermeld. De titelpagina geeft 13 namen zonder een functie, waarvan mag worden aangenomen dat dit de schrijvers zijn. Vervolgens worden er vier editors genoemd, de eerste drie ‘final editing’ en de laatste is ‘native speaker editing’. Omdat ze alle vier editors zijn wordt in de bronvermelding geen onderscheid gemaakt tussen ‘final’ en ‘native speaker’:

Van Asselt, O., Van der Bel, C., Van der Burg, H., Carrillo, S., Heath, C., Herregodts, M., Joseph, S., Kersten, M., Meinsma, M., Oudshoorn, S., Tevreden, G., Volmerink, F., & De Winter, M. (2019). Stepping stones: 5/6 vwo: Textbook (E. Jansen, N. Marinus, L. Tabois, & P. Visavadia, Eds.; 6th edition). Noordhoff Uitgevers.

Tekst: (Van Asselt et al., 2019)
of: Van Asselt et al. (2019)

Omdat er al 13 auteurs zijn mag ook gekozen worden om de editors weg te laten. Het blijft duidelijk om welke publicatie het gaat.
 


Hoofdauteurs + auteurs lessen + tekstredactie + auteurs teksten
Het derde voorbeeld geeft op de titelpagina maar liefst 25 auteurs verdeeld over drie categorieën: ‘hoofd’, ‘lessen’ en ‘teksten’. Er zou gekozen kunnen worden om alleen de drie hoofdauteurs te noemen en de overige auteurs weg te laten. Het advies was echter hier om alle auteurs te noemen, ongeacht de functie. Bij 20 of meer auteurs worden de eerste 19 namen genoemd gevolgd door het beletselteken met spaties (. . .) en de laatste naam.

Van den Broek, T., De Haan, G., Siemensma, H., Buijs, B., Cremers, P., Van Dam, M., Van Hoof, K., De Jong-Lam, T., Laagland-Fokker, M., Lagermann, C., Lighthaart, G., Middel, A., Peyré, J., Schoone, H., Vegh, G., Verlaan-van Ommeren, E., Vroege, M., Vuurmans, A. C., Van der Windt-Wielaard, I., . . . Schaeffer, S. (2017). Flits: Voortgezet technisch lezen: Antwoordenboek plus groep 8: Blok A – Blok B – Blok C – Blok D. Noordhoff Uitgevers.

Tekst: (Van den Broek et al., 2017)
of: Van den Broek et al. (2017)

Vanwege het groot aantal namen bij de auteurs, waarvan er twee tevens tekstredacteur zijn, is het advies om hier de tekstredacteurs niet apart te vermelden.
 
 

Auteur + medewerker
In het laatste voorbeeld wordt zowel op de voorkant als op de titelpagina een medewerker (m.m.v. staat voor ‘met medewerking van’) genoemd. Deze dubbele vermelding geeft aan dat de medewerker een belangrijke bijdrage heeft geleverd, in samenwerking met de auteur. Deze naam wordt in de bronnenlijst achter de auteur genoemd maar niet in de tekst.

Verhagen, P. (met Haarsma-den Dekker, C.). (2016). Ondernemen en innoveren in zorg en welzijn: Van signaal naar succesverhaal (2e herziene druk). Uitgeverij Coutinho.

Tekst: (Verhagen, 2016)
of: Verhagen (2016)

Bij publicaties met een groot aantal medewerkers (Engels: contributors) die alleen op de titelpagina staan vermeld wordt aangeraden deze niet in de bronvermelding op te nemen.
 
Met dank aan Mirjam Pepping voor de voorbeelden en de scans.
 
Deze pagina is op 17 september 2021 aangepast zodat de inhoud overeenkomt met de 3e herziene editie van De APA-richtlijnen uitgelegd.
 

23 februari 2021

Afbeelding als illustratie

Van een student ontvingen we de volgende vraag: voor mijn verslag moet ik een infographic maken, hoe verwijs ik naar de afbeeldingen op internet die ik hiervoor gebruik?

Wanneer bestaande afbeeldingen worden overgenomen in een verslag of werkstuk komt er naast een verwijzing in de tekst en een vermelding in de bronnenlijst ook een verwijzing onder de afbeelding waarbij vermeld wordt wie het copyright (auteursrecht) heeft.
De APA-richtlijnen onderscheiden twee categorieën afbeeldingen: tabellen en figuren. In deze blogberichten wordt uitgelegd hoe je naar een tabel of figuur verwijst in zowel de tekst, onder de afbeelding en in de bronnenlijst:

Afbeelding als illustratie
In bovenstaande berichten wordt uitgegaan van afbeeldingen die de tekst ondersteunen, bijvoorbeeld een tabel waarin gegevens worden weergegeven.
Steeds vaker is een verslag niet alleen een tekst maar zijn er opdrachten waarbij afbeeldingen als illustratie wordt gebruikt, bijvoorbeeld een infographic, een PowerPoint of een video.

Vanuit Word en PowerPoint kunnen makkelijk afbeeldingen worden ingevoegd die online staan inclusief de optie ‘Creative Commons’. Afbeeldingen met een CC-licentie mogen vrij gebruikt worden, soms is er geen copyright (meer) en vallen de afbeeldingen onder ‘publiek domein’.


Omdat er bij een afbeelding die alleen als illustratie wordt gebruikt geen verwijzing in de tekst staat, bijvoorbeeld (zie Figuur 1) of: Figuur 2 laat zien dat..., heeft het weinig zin om onder de afbeelding een uitgebreide verwijzing te plaatsen. Noteer in plaats daarvan alleen auteur of organisatie + jaartal of z.d. + copyright of CC-licentie of In het publieke domein. Dit kan in een klein lettertype zodat het in de presentatie (infographic, PowerPoint, etc.) niet al teveel opvalt.
In onderstaande stappen staat uitgelegd hoe de afbeeldingen te vermelden.
Voor 'voorraadafbeeldingen', afbeeldingen die worden aangeboden binnen Word, PowerPoint, etc., zie Afbeeldingen Microsoft Office.

Een afbeelding via OnlineAfbeeldingen invoegen
In dit voorbeeld wordt gezocht naar een afbeelding met de zoekterm ‘help’:
1. Kies linksboven in Word ‘Invoegen’, klik op OnlineAfbeeldingen.
2. Kies het plaatje van de twee handen met de reddingsboei, via de optie 'Invoegen' kan de afbeelding ingevoegd worden.

Bronvermelding in bronnenlijst
Ga om de juiste bronvermelding te vinden nogmaals naar de afbeelding en klik op de drie puntjes rechtsonder van het plaatje.


Onder het formaat van de afbeelding staat de titel van de webpagina, klik hier op. De webpagina waar de afbeelding staat wordt geopend. In dit voorbeeld is alleen de afbeelding te zien, niet de complete webpagina waar de gegevens over de afbeelding staan:

Knip en plak de link in (bijvoorbeeld) Google om de complete webpagina te vinden. Op deze pagina staan alle gegevens (auteur, datum, titel) voor vermelding in een bronnenlijst:

Hassan, M. M. (z.d.). Survival, survive, rescue, help [Illustratie]. Public Domain Pictures. Geraadpleegd op 23 februari 2021, van https://www.publicdomainpictures.net/en/view-image.php?image=263671

De toevoeging [Illustratie] (of: Foto, Tekening, etc.) is niet verplicht maar maakt duidelijk dat van deze webpagina alleen de afbeelding is gebruikt.

Bronverwijzing onder afbeelding
Noteer net als bij een verwijzing in een tekst de achternaam of naam organisatie + jaartal of z.d. Daarachter komt de copyrightvermelding, of de CC-licentie, of ‘In het publieke domein’.

In dit voorbeeld staat op de webpagina:
License: CC 0 Public Domain.
De CC-licentie geeft aan of en hoe de afbeelding mag worden hergebruikt. CC 0 valt samen met ‘In het publieke domein’. Het verschil is dat bij CC 0 de maker dit bepaalt heeft, bij ‘In het publieke domein’ kan het gaan om een afbeelding waarvan de maker meer dan 70 jaar dood is.
Onder de afbeelding:

Hassan, z.d. CC 0.


 







Net als bij de afbeelding op de webpagina kan de CC-licentie gelinkt worden aan de toelichting over wat CC 0 inhoudt. Op de plek van de CC-licentie kan ook een copyrightvermelding staan als de maker niets heeft aangegeven of ‘In het publieke domein’.

Afbeeldingen via Google
Via Google of andere zoekmachines kan uiteraard ook gezocht worden naar afbeeldingen. Via de optie Tools onder de zoekbalk kan ook hier gekozen worden voor afbeeldingen met een Creative Commons licentie. Klik op 'Bezoeken' om de gegevens van de afbeelding te raadplegen. Let op: een URL die begint met https://www.google.nl/... verwijst naar de zoekactie en niet naar de afbeelding en is onjuist. 


Onderstaand drie voorbeelden van twee afbeeldingen met copyrightvermelding (bij de eerste is het copyright onbekend) en van een afbeelding in het publieke domein. De vermelding in de bronnenlijst staat onder de afbeelding.

A
Smith, 2012. Copyright z.d., onbekend.


 







Smith, J. (2012). Help Required – Lets help each other [Illustratie]. A Big Bang. Geraadpleegd op 23 februari 2021, van https://abigbang.wordpress.com/2012/02/28/help-required-lets-help-each-other/


B
Vladwel, 2016. Copyright 2021, iStockphoto LP.










Vladwel. (2016, 14 oktober). Hand holding placard with help text vector, person asking [Illustratie]. iStock. Geraadpleegd op 23 februari 2021, van https://www.istockphoto.com/nl/vector/hand-holding-placard-with-help-text-vector-person-asking-gm613244854-105832845


C
Peggy_Marco, 2015. In het publieke domein.




 





Peggy_Marco. (2015, 2 november). Help Informatie Probleem Oplossing Vrienden [Illustratie]. Pixabay. Geraadpleegd op 23 februari 2021, van https://pixabay.com/nl/illustrations/help-informatie-probleem-oplossing-1013701/


Toch liever op een andere manier verwijzen dan een korte vermelding in de tekst onder de afbeelding? Overleg met de docent of beoordelaar.
 
Deze pagina is op 16 september 2021 aangepast zodat de inhoud overeenkomt met de 3e herziene editie van De APA-richtlijnen uitgelegd.
 

22 januari 2021

Scribbr

Tijdens lessen over de APA-richtlijnen wordt regelmatig de vraag gesteld: mag ik de APA Generator van Scribbr gebruiken?
Het korte antwoord is ja, maar gebruik de generator niet blindelings en controleer of de gegenereerde bronvermeldingen juist zijn.

Voor een lang antwoord heb ik op 12 januari een gesprek gehad met Raimo Streefkerk van de afdeling Marketing van Scribbr en met name betrokken bij de APA Generator. Met een collega ontwikkelt hij de generator verder om deze accurater te maken.
De APA Generator is helemaal door Scribbr zelf ontwikkeld. De tool is gratis, gebruikers hoeven zich niet te registreren. Omdat het gebruikersgemak voor de student voorop staat zijn er geen pop-ups of advertenties.
Op dit moment is de generator beschikbaar voor APA 6th edition, waar de huidige editie van De APA-richtlijnen uitgelegd op gebaseerd is, en de vernieuwde 7th edition. In mei 2021 zal de 3de herziene editie van De APA-richtlijnen uitgelegd verschijnen waarin de vernieuwde richtlijnen van de 7th edition zijn verwerkt.

Over Scribbr
Scribbr helpt studenten bij het schrijven van een verslag, naast APA onder andere de structuur en taalgebruik van een tekst maar ook het voorkomen van plagiaat. In 2012 werd Scribbr opgericht in Tilburg en is inmiddels uitgebreid naar diverse andere Europese landen. Alle diensten worden ook in het Engels aangeboden.

Welke (Nederlandstalige) handleiding hanteren jullie voor de APA Generator?
We weten dat veel studenten De APA-richtlijnen uitgelegd (moeten) gebruiken en wij willen daar niet vanaf afwijken zodat er twee stijlen zijn. We stemmen de generator zoveel mogelijk af op de SURF handleiding, we zullen zeker ook de nieuwe handleiding gaan bekijken als deze in mei uitkomt.

Wat zijn de voordelen van aanmelden en inloggen op de website?
We willen zoveel mogelijk aanbieden zonder dat de gebruiker zich moet aanmelden. Er zijn een aantal features die we niet kunnen aanbieden als de gebruiker geen account heeft, bijvoorbeeld het aanmaken van verschillende referentielijsten.
Voor het maken van één lijst is aanmelden niet nodig, nadat alle vermeldingen zijn ingevoerd zet de generator deze op alfabetische volgorde en laat de tweede regel inspringen. Via de optie ‘Download’ in de gele balk kan de lijst geëxporteerd worden, bijvoorbeeld naar Word.

Aan de hand van twee voorbeelden, een boek en een webpagina, hebben we gekeken naar hoe de APA Generator een bronvermelding genereert.

Voorbeeld boek
Het eerste voorbeeld is de derde herziene druk van het boek Praktijkonderzoek in zorg en welzijn van Cyrilla van der Donk en Bas van Lanen, in 2019 uitgegeven door Coutinho.
Na de optie ‘Boek’ te hebben aangeklikt kunnen auteursnamen, jaartal, etc. handmatig worden ingevoerd. Als dit juist wordt gedaan zal de generator ook een juiste bronvermelding weergeven. Het is ook mogelijk om alleen het ISBN in te vullen, in dit voorbeeld 9789046906606. De APA Generator geeft vervolgens twee websites waar de gegevens van de publicatie te vinden zijn, bol.com en Google Books.
Het is ook mogelijk om op titel te zoeken, de APA Generator geeft dan meer opties, onder andere eerdere drukken.

Wanneer ik het ISBN van een boek invul kunnen er meerdere opties zijn, hoe weet de student welke gekozen moet worden?
We zouden het liefst één resultaat willen laten zien maar omdat er in verschillende databases wordt gezocht is dat in de praktijk moeilijk. Er wordt aan gewerkt om dit te verbeteren.
 
De keuze is aan de gebruiker, advies is om te kijken naar de gegevens die in beeld komen te staan. In dit voorbeeld lijkt bol.com de beste te zijn. Als onderaan de pagina ‘Genereer bronvermelding’ wordt geklikt geeft de generator deze vermelding:

APA6

Van der Donk, C., & Van Lanen, B. (2019). Praktijkonderzoek in zorg en welzijn (3de editie). Bussum, Nederland: Coutinho.


APA7

Van der Donk, C., & Van Lanen, B. (2019). Praktijkonderzoek in zorg en welzijn (3de ed.). Coutinho.


Er staat 3de editie in plaats van 3de herziene druk en bij APA6 staat achter Bussum Nederland. Dit komt door de structuur van de pagina van bol.com. 
Door op de titel te klikken kan via de optie ‘Bewerk’ de druk handmatig worden aangepast.
Klikken op de titel geeft ook de handige optie ‘Verwijzing in de tekst’ waarbij er voorbeelden worden gegeven voor een verwijzing tussen haakjes als in de lopende tekst.

Waarom wordt het land toegevoegd achter de plaatsnaam?
In de originele Amerikaanse richtlijn wordt het land genoemd, tenzij het een plaatsnaam in de Verenigde Staten is, dan wordt de staat vermeld.

De APA Generator volgt hiermee de Amerikaanse richtlijn, terwijl de Nederlandse handleiding adviseert om de naam weg te laten. Voor het Nederlandse taalgebied voegt dit weinig toe.
Dit verschil is inmiddels vanzelf opgelost bij de invoering van APA7, waarbij zowel plaatsnaam als land niet vermeld worden.

Voorbeeld webpagina
Het tweede voorbeeld is een webpagina van de Rijksoverheid waar de eisen van een pasfoto voor een paspoort worden toegelicht. Ook hier kunnen de afzonderlijke onderdelen handmatig worden ingevuld, maar het is ook mogelijk door alleen de URL in te vullen de generator de bijbehorende webpagina te laten zoeken en vervolgens de bronvermelding te genereren:

APA6

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. (2020, 23 oktober). Eisen aan de pasfoto voor paspoort of ID-kaart. Geraadpleegd van https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/paspoort-en-identiteitskaart/eisen-pasfoto-paspoort-id-kaart


APA7

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. (2020, 23 oktober). Eisen aan de pasfoto voor paspoort of ID-kaart. Rijksoverheid.nl. Geraadpleegd van https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/paspoort-en-identiteitskaart/eisen-pasfoto-paspoort-id-kaart


De raadpleegdatum ontbreekt maar kan worden toegevoegd door bij ‘Bewerk’ de optie ‘Vandaag’ aan te klikken bij 'Datum van raadplegen':

APA7

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. (2020, 23 oktober). Eisen aan de pasfoto voor paspoort of ID-kaart. Rijksoverheid.nl. Geraadpleegd op 12 januari 2021, van https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/paspoort-en-identiteitskaart/eisen-pasfoto-paspoort-id-kaart


Let op dat de organisatie hier niet Rijksoverheid is maar het ministerie, onderaan de pagina staat dat het ministerie verantwoordelijk is voor de inhoud. Rijksoverheid.nl is de naam van de website. De webpagina geeft geen jaartal of datum, toch weet de APA Generator deze te vinden.

Hoe weet de APA Generator hier de juiste organisatie en een datum te noemen?
De APA Generator bezoekt de ‘achterkant’ van de webpagina en leest de gegevens uit. In dit voorbeeld worden op de codering van de site de gegevens beter vermeld dan aan de voorkant. We lezen de achterkant uit, ‘structured data’ gebruik je hier voor.

In dit voorbeeld zijn zowel z.d. als de complete datum juist: z.d., want de pagina vermeldt aan de voorkant geen datum, en 23 oktober 2020, omdat de APA Generator deze datum aan de achterkant heeft gevonden.

Hoewel het aan de hand van bovenstaande voorbeelden misschien anders overkomt is de APA Generator vaak accuraat. Een bronvermelding van een wetenschappelijk artikel aan de hand van het DOI-nummer bleek in een aantal geteste voorbeelden altijd juist.
In vergelijking met de APA vermeldingen gegenereerd via Word en referentiemanagers zoals RefWorks en Mendeley is de APA Generator betrouwbaarder en biedt meer mogelijkheden.

Als je naar twee bronnen verwijst met dezelfde auteur/organisatie en jaartal/z.d., bijvoorbeeld twee webpagina’s van dezelfde site, komt er achter het jaartal of z.d. een a en b te staan omdat het onderscheid in de tekst weer te geven, hoe gaat dat bij de APA Generator?
Dat gebeurt ook, al wekt het ook verwarring op bij student want soms wordt tweemaal dezelfde bron ingevoerd. We werken eraan om de student hierop te attenderen.

Nieuw op de site is de APA Checker, wat is dat?
De tool is november vorig jaar gelanceerd en spitst zich toe op verwijzingen in de tekst. Verwijzingen in de tekst vinden studenten vaak lastig, bijvoorbeeld wanneer gebruik ik ‘et al.’ en wanneer gebruik je het &-teken en wanneer ‘en’. De APA Checker controleert deze verwijzingen maar ook of de jaartallen in de tekst en de bronnenlijst overeenkomen, typfouten en of APA6 en APA7 niet door elkaar zijn gebruikt.

De APA Checker is niet gratis, er is een tijdelijke introductieprijs van € 9,95, normaal € 19,95.

Op de site staat geen waarschuwing dat de student moet controleren of de vermelding klopt, zodat ze niet klakkeloos verwijzingen en vermeldingen overnemen. Hoe staan jullie daar tegenover?
Daar zijn we zelf ook over aan het nadenken. Als een bron gegenereerd wordt via een ISBN of een link willen we niet direct een waarschuwing laten zien maar bijvoorbeeld de student een aantal stappen laten volgen voordat de optie ‘Genereer bronvermelding’ kan worden gekozen. We realiseren ons dat we niet kunnen beloven dat iedere vermelding 100% accuraat is.

Hebben jullie inzichten in hoe vaak de APA Generator wordt gebruikt en waarom is de tool gratis?
Ja, in Nederland zijn er ongeveer 180.000 unieke studenten per maand. We kunnen niet zien of de student bij een hogeschool of universiteit studeert.
Het bouwen en onderhouden van de site en de APA Generator kost uiteraard een hoop tijd, maar deze service blijft gratis. Dit sluit aan bij de missie van Scribbr om studenten te helpen bij hun studie, de APA Generator kan veel tijd besparen. Met diensten die niet gratis zijn kunnen we tools als de APA Generator gratis blijven aanbieden.

Heel veel dank voor je tijd!
Graag gedaan! Voor vragen of ideeën kan altijd contact met ons worden opgenomen, via citing@scribbr.com.

Zie ook Hulpmiddelen.

Deze pagina is op 20 september 2021 aangepast met APA7-voorbeelden zodat de inhoud overeenkomt met de 3e herziene editie van De APA-richtlijnen uitgelegd.