21 april 2024

Documentaire

Filmposter. Copyright
2016, Netflix Studios, LLC.
Enige tijd gelden kreeg ik de vraag: ik heb de documentaire 13th op Netflix gezien en wil hiernaar verwijzen in mijn verslag, wat zet ik in de tekst en in de bronnenlijst?

Dit is een interessant voorbeeld en niet alleen vanwege de inhoud. De 100 minuten durende documentaire gaat over de geschiedenis van het racisme en de massale criminalisering van Afro-Amerikanen in de Verenigde Staten. De titel verwijst naar het dertiende amendement van de Amerikaanse grondwet waarin staat dat slavernij en onvrijwillige arbeid verboden zijn. De documentaire werd geregisseerd door Ava DuVernay en staat sinds 7 oktober 2016 op Netflix.

Zoals onder andere in De APA-richtlijnen uitgelegd te lezen is bij § 3.10.1, is het niet nodig aan te geven of een film, serie, televisieprogramma, etc. werd bekeken in de bioscoop, op dvd, via een televisie-uitzending of een streaming dienst.

Geef in de bronvermelding tussen ronde haakjes de functie van de belangrijkste maker in de taal van de productie. Dit is meestal de regisseur maar als deze niet vermeld wordt kan het ook bijvoorbeeld de presentator zijn. Alleen bij een aflevering uit een serie wordt, indien beschikbaar, de complete datum genoemd, in alle andere gevallen alleen het jaartal. Zet de titel schuingedrukt met als toevoeging, niet cursief, tussen vierkante haakjes een omschrijving: Film, Aflevering tv-serie, Video, etc. Noteer als laatste de naam van de uitgever: de filmmaatschappij, de omroep, tv-producent; vaak een samenwerking tussen meerdere producenten:

DuVernay, A. (Director). (2016). 13th [Documentaire]. Forward Movement; Kandoo Films; Netflix.

Merk op dat Netflix hier als één van de drie productiemaatschappijen wordt vermeld en niet als streaming dienst. De maatschappijen worden in de bronvermelding gescheiden door een puntkomma.

In de tekst worden de achternaam van de regisseur en het jaartal genoemd, bijvoorbeeld:
In 1970 zaten 357.292 mensen in de Verenigde Staten in de gevangenis. In 2000 was dat aantal opgelopen naar 2.015.300 (DuVernay, 2016).
In de documentaire komen een groot aantal mensen aan het woord. Als een uitspraak wordt geciteerd of geparafraseerd kan de persoon die dit heeft gezegd genoemd worden in de tekst, maar niet als bronverwijzing, dat blijft in dit voorbeeld de regisseur:
Cory Booker, senator namens de Democraten voor de staat New Jersey, zegt dat de Verenigde Staten een natie is die voor vrijheid pleit maar door overdreven massa-opsluiting inhakt op de bevolking, voornamelijk mensen van kleur (DuVernay, 2016).
Wanneer iemand letterlijk wordt geciteerd, noteer dan ook het tijdstip waarop dit in de documentaire wordt gezegd:
Cory Booker, senator namens de Democraten voor de staat New Jersey, zegt: “We are a nation that professes freedom, and yet we have this mass incarceration, this hyper-incarceration that is trolling into it, grinding into it our most vulnerable citizenry and is overwhelmingly biased toward people of color” (DuVernay, 2016, 0:40:24).
Opvallend is dat Netflix de documentaire in 2020 ook gratis toegankelijk heeft gemaakt op YouTube. Volg voor een bronvermelding hier de richtlijnen die voor YouTube gelden:

Netflix. (2020, 17 april). 13th | Full feature | Netflix [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 21 april 2024, van https://www.youtube.com/watch?v=krfcq5pF8u8 

Tekst: (Netflix, 2020)

Uiteraard kunnen, indien gewenst, de regisseur, het oorspronkelijke jaar van uitgave, etc. vermeld worden in de tekst.
Merk op dat de titel op YouTube deels met hoofdletters wordt geschreven: 13TH | FULL FEATURE | Netflix. Dit staat schreeuwerig in een bronnenlijst, gebruik hoofdletters zoals in een zin. Deze richtlijn geldt voor alle publicaties.
 

29 februari 2024

Google Earth

Een paar geleden kreeg ik de vraag: hoe verwijs ik naar afbeeldingen van Google Earth?
Dit onderwerp voegde ik toe aan mijn lijstje ideeën om over te bloggen maar iedere maand koos ik toch voor een ander, meestal actueler, thema.

Ik heb destijds wel advies gevraagd aan de APA Style experts. In het antwoord dat ik ontving per e-mail was de eerste zin: “First, wow, Google Earth is complicated!”, wellicht dat ik daarom zo lang heb gewacht om hierover te bloggen. Wat het gecompliceerd maakt is dat op Google Earth 2D en 3D afbeeldingen staan die door Google zijn gemaakt maar ook foto’s die gebruikers hebben geplaatst. Wat het nog lastiger maakt is dat de afbeeldingen geen naam hebben.

Met Google Earth kunnen lucht- en satellietfoto’s van vrijwel ieder adres ter wereld bekeken worden. Er is een web- en een appversie, beide zijn gratis. Voor dit blogbericht is gekozen voor de webversie en het onderwerp is het Rijksmuseum in Amsterdam.

De vermelding in de bronnenlijst lijkt op de vermelding van een webpagina. Noem Google als auteur (‘Inc.’ wordt weggelaten) en de datum; klik hiervoor op ‘Gegevensattributie’ onderaan de pagina. Geef een omschrijving van de afbeelding en zet deze tussen vierkante haakjes, gevolgd door de naam van de site (Google Earth), de raadpleegdatum en de URL. De weblink is meerdere regels lang, ik zou net als de APA Style expert adviseren hier een URL-shortener te gebruiken.

Google. (2023, 11 september). [3D weergave van het Rijksmuseum]. Google Earth. Geraadpleegd op 29 februari 2024, van https://edu.nl/ajfyk

De verwijzing in de tekst komt overeen met het verwijzen naar een figuur van een webpagina. Geef een korte verwijzing in de tekst, bijvoorbeeld: (zie Figuur 1).
Boven de afbeelding, komt vetgedrukt Figuur + nummer te staan, gevolgd door een witregel en de titel cursief.
Zet onder de afbeelding, bij voorkeur in een kleiner lettertype, de gegevens van de afbeelding, inclusief de copyrightvermelding. Klik bovenaan de pagina op 'Hulp: Over Google Earth' voor het copyrightjaar.

Figuur 1

Rijksmuseum in Amsterdam

Opmerking. Overgenomen uit “3D weergave van het
Rijksmuseum” door Google, 2023 (https://edu.nl/ajfyk).
Copyright 2023, Google LLC.














Google Earth laat tevens een selectie foto’s zien, geplaatst door gebruikers in de vorm van een diapresentatie. Als op een foto geklikt wordt is linksonder maker, maand en jaar te zien. Door op de naam te klikken zijn ook andere foto’s van deze gebruiker te zien.
De weblink blijft hetzelfde, geef daarom in de beschrijving in de titel aan om de hoeveelste foto het gaat.

Barneveld, A. (2019, november). [Foto 1 van het Rijksmuseum]. Google Earth. Geraadpleegd op 29 februari 2024, van https://edu.nl/ajfyk

De vermelding in de bronnenlijst van de eerste foto wordt dan:

Figuur 2

Rijksmuseum in Amsterdam

Opmerking. Overgenomen uit “Foto 1 van het Rijksmuseum”
door A. Barneveld, 2019 (https://edu.nl/ajfyk). Copyright
2019, Anne Barneveld.














Rechtsonder staat ‘Afbeeldingen kunnen auteursrechtelijk beschermd zijn’. Dit houdt in dat niet Google maar de fotograaf de auteursrechthebbende is. Voor zover ik kan overzien kan de fotograaf niet aangeven of en onder welke voorwaarde de foto mag worden hergebruikt. Het is ook niet mogelijk om contact op te nemen om toestemming te vragen, ik vermoed vanwege privacywetgeving. Ik hoop dus maar dat Anne Barneveld akkoord gaat met het gebruiken van haar foto (in klein formaat) voor dit blogbericht.

Zie ook Google Maps.

07 januari 2024

Naam organisatie of naam website?

Een van de wijzigingen bij de introductie van APA7 in 2021 was dat bij het vermelden van een webpagina in de bronnenlijst zowel auteur of organisatie als de naam van de website worden genoemd, behalve als naam van de organisatie en de naam van de site gelijk zijn (zie ook Naam website).
Ik vermoed dat deze richtlijn werd aangepast om ervoor te zorgen dat hier minder fouten werden gemaakt. 

In eerdere blogberichten, onder andere Rijksoverheid.nl en Managementmodellensite.nl, gaf ik voorbeelden van een webpagina waarbij niet direct duidelijk is wie de organisatie is die verantwoordelijk is voor de inhoud. Bij het vermelden van deze bronnen wordt daardoor regelmatig de fout gemaakt dat niet de organisatie maar de naam van de site als auteur wordt genoemd, vandaar de vraag: hoe kan de naam van een auteur of organisatie van een website gevonden worden?

Algemeen: kijk bij het ontbreken van een naam van een auteur of organisatie bij ‘Contact’, ‘Over ons’, ‘Colofon’, etc. Aan de hand van een aantal vragen die ik vorig jaar heb gekregen heb ik deze websites als voorbeeld uitgekozen:

AlleCijfers.nl
Deze website verzamelt data over tal van onderwerpen die al eerder door overheden en andere organisaties online werden gedeeld. Op de beginpagina staat geen naam van een auteur of organisatie. Dat geldt ook over de pagina over mijn woonplaats Nijmegen. Onderaan de pagina staat wel een datum van publicatie, 1 januari 2024.
AlleCijfers.nl is geen organisatie: klik onderaan de pagina op Contact. Hier staat dat de maker van de site één persoon is, Wouter van Bijsterveld. Hij heeft een eenmanszaak, OpenInfo (ingeschreven bij de Kamer van Koophandel [KvK]), maar persoonsnamen gaan voor de naam van een organisatie:

Van Bijsterveld, W. (2024, 1 januari). Statistieken woonplaats Nijmegen. AlleCijfers.nl. Geraadpleegd op 7 januari 2024, van https://allecijfers.nl/woonplaats/nijmegen/

Tekst: (Van Bijsterveld, 2024).

Kennisplein Gehandicaptensector
Wanneer een publicatie door meerdere personen en/of organisaties wordt gemaakt hoef je deze namen niet allemaal te noemen maar verwijs je naar de naam van het samenwerkingsverband. De derde editie van het APA-boekje is gemaakt door 11 personen maar vermeldt hier alleen het samenwerkingsverband, Werkgroep APA.
Bij de website Kennisplein Gehandicaptensector wordt per pagina, bijvoorbeeld over persoonsgerichte zorg, geen auteur genoemd. Het is niet duidelijk of Kennisplein Gehandicaptensector de naam van de website is of de naam van een samenwerkingsverband. Bij de naam ‘plein’ denk ik aan een fysieke locatie. Dat lijkt bevestigd te worden als je op Contact klikt en er zowel een fysiek als postadres wordt gegeven. Het adres Churchill-laan 11 in Utrecht is overigens van Vilans, de kennisorganisatie voor zorg en ondersteuning.

Onder Wie zijn we staat dat het Kennisplein wordt gecoördineerd door Vilans, VGN, MEE NL en ZonMw. Bij de subpagina Coördinatie van het plein staat dat er een regiegroep is (vier personen) en een coördinatieteam (twee personen). Op de pagina Onze experts worden nog eens 76 namen genoemd.
Je kunt erover discussiëren of Kennisplein Gehandicaptensector de naam van het samenwerkingsverband is, of de naam van de website, of beiden. Ik zou zelf voor naam van de website kiezen en de vier organisaties als auteurs noemen:

Vilans, VGN, MEE NL, & ZonMw. (2022, 27 januari). Persoonsgerichte zorg: Wat vinden cliënten belangrijk? Kennisplein Gehandicaptensector. Geraadpleegd op 7 januari 2024, van  https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/tips-tools/tips/persoonsgerichte-zorg-wat-vinden-clienten-belangrijk

Tekst: (Vilans et al., 2022).

Canva
Met de website Canva kan iedereen zelf een infographic, logo, flyer, etc. ontwerpen. Ik heb hier al eerder een blogbericht over geschreven op APAstaartje.
Ik heb voor dit blogbericht flink moeten zoeken of Canva nu een bedrijf is of de naam van de webapplicatie. Onderaan de startpagina staat onder Bedrijf: Info maar hier kom ik niet verder dan “Canva, dat werd opgericht in 2013, is een online ontwerp- en visueel communicatieplatform met als missie iedereen in de wereld in staat te stellen alles te ontwerpen en overal te publiceren”.

Als ik klik op Voorwaarden en privacy krijg ik een Engelstalige pagina te zien: Terms of use, met nog eens negen subpagina’s over cookies, privacy, licenties, etc. Lange teksten die niemand leest. Ik vond zelfs een anti-slavernij statement maar nergens informatie over de organisatie.
Uiteindelijk vond ik het antwoord door te googelen: op de bedrijfsprofielenwebsite OpenCorporation vond ik dat Canva een Australisch bedrijf is, voluit Canva PTY Ltd. (PTY is de naam van een bedrijfsstructuur in Australië). Deze toevoegingen worden bij een bronvermelding weggelaten:

Canva. (z.d.). Wat ga je vandaag ontwerpen? [Webapplicatie]. Geraadpleegd op 7 januari 2024, van https://www.canva.com/nl_nl/

Tekst: (Canva, z.d.).

OrganisatieGroei
Ook bij deze website is niet duidelijk of de naam OrganisatieGroei verwijst naar een bedrijf, website of beiden. Bij Over ons wordt gesproken over een collectief maar er staat niet bij wie er deel van uitmaken. Bij twijfel kun je een bronvermelding maken gebaseerd op de gegevens die de website vermeldt en bijvoorbeeld gokken dat OrganisatieGroei de naam van de organisatie is.
Je bent niet verplicht om te gaan zoeken op de website van de KvK maar in dit geval weet je door één zoekactie dat het inderdaad de naam van een eenmanszaak is. De vermelding van de pagina over coaching wordt dan:

OrganisatieGroei. (z.d.). Coaching. Geraadpleegd op 7 januari 2024, van https://organisatiegroei.nl/leiderschap-strategie/performance-coaching/

Tekst: (OrganisatieGroei, z.d.).

Merk op dat de naam OrganisatieGroei één woord is met twee hoofdletters, neem deze schrijfwijze zo over.

Assessments.frl
Bij deze website kreeg ik de vraag hoe er naar een pdf die op de site staat wordt verwezen. Het document betreft een brief zonder ondertekening, zonder datum en zonder een onderwerp of titel. De APA-richtlijn bij een ontbrekende titel is dat je een beschrijving maakt en deze tussen vierkante haakjes zet, niet cursief.
Onduidelijk is of Assessments.frl de naam van een organisatie of website is. Er wordt een KvK-nummer in de brief gegeven maar dit bedrijf blijkt niet (meer) te bestaan. De naam Assessments.frl komt wel voor bij de KvK. Voor de zekerheid heb ik de startpagina ook bekeken en hier staat hetzelfde adres als bij de KvK geregistreerd staat, het is dus een organisatie:

Assessments.frl. (z.d.). [Introductiebrief TMA-analyse]. Geraadpleegd op 7 januari 2024, van https://www.assessments.frl/wp-content/uploads/sites/4/2018/12/toelichtingtma.pdf

Tekst: (Assessments.frl, z.d.).

In bovenstaande URL staat het jaartal 2018: dit zegt niets over wanneer het document is gemaakt, alleen wanneer het waarschijnlijk online is gezet. Noteer daarom z.d. (=zonder datum).