De maker van de afbeelding is vaak ook de auteursrechthebbende maar dat kan ook een andere persoon of organisatie zijn als gebruik is gemaakt van een bestaande afbeelding of als het werk in opdracht is gemaakt, bijvoorbeeld van een uitgever.
Het is echter mogelijk dat de auteursrechthebbende vooraf heeft bepaald of en hoe de afbeelding mag worden hergebruikt door middel van een Creative Commons-licentie, kortweg CC.
Voor sommige afbeeldingen geldt dat dat deze niet (meer) onder het auteursrecht vallen, deze werken bevinden zich in het publieke domein.
In alle gevallen blijft bronvermelding verplicht, maar: hoe bepaal je de auteursrechtstatus?
Copyright
De maker van een oorspronkelijk werk (tekst, foto, film, compositie, etc.) krijgt automatisch het auteursrecht. In de meeste gevallen wordt dit in de publicatie duidelijk aangeven. In boeken wordt meestal op één van de eerste pagina's de auteursrechthebbende(n) vermeld, dit kan bijvoorbeeld de uitgever of de auteur zijn. Websites zetten meestal onderaan de pagina een copyrightvermelding.
In Nederlandse publicaties wordt het woord Copyright of het symbool © gebruikt.
Enkele voorbeelden:
- De 7e editie van de Publication Manual of the American Psychological Association:
Copyright © 2020 by the American Psychological Association (APA). - De vierde druk van het boek Elementaire sociale vaardigheden:
© Bohn Stafleu van Loghum is een imprint van Springer Media B.V., onderdeel van Springer Nature, 1996, 2001, 2011, 2020 - De website NU.nl:
© 2020 DPG Media Digital B.V.
Let op dat NU.nl vaak gebruik maakt van bestaande afbeeldingen. - De website Buienradar:
Copyright © 2006 - 2020 Buienradar® is een geregistreerd merk van RTL Nederland
- Copyright 2020, American Psychological Association (APA).
- Copyright 1996, 2001, 2011, 2020, Bohn Stafleu van Loghum, Springer Media B.V., Springer Nature.
- Copyright 2020, DPG Media Digital B.V.
- Copyright 2006-2020, RTL Nederland.
Let op dat bij het overnemen van een afbeelding met als doel deze opnieuw openbaar te maken, bijvoorbeeld door publicatie in een tijdschrift of in de HBO Kennisbank er toestemming nodig kan zijn van de auteursrechthebbende. Als er toestemming, voeg dan achter de copyrightvermelding 'Overgenomen met toestemming' toe.
Creative Commons
Makers van een origineel werk kunnen een Creative Commons licentie aan dit werk toevoegen. Deze licentie geeft aan of en hoe het werk mag worden overgenomen: wel of geen commercieel gebruik, wel of niet aanpassen, etc. Er zijn zes verschillende licenties, zie voor een toelichting Creative Commons uitleg. Met een CC-licentie komt het auteursrecht overigens niet te vervallen.
In de bronvermelding wordt de copyrightvermelding vervangen door deze licentie, bijvoorbeeld CC BY-NC-SA geeft aan: bronvermelding (BY), niet commercieel (NC) en gelijk delen (SA). Dit laatste houdt in dat bij aanpassing van de afbeelding dezelfde CC-licentie blijft gelden.
Inmiddels zijn er 500 miljoen afbeeldingen met een CC-licentie. Creative Commons heeft hier zelf een zoekmachine voor ontworpen: CC Search.
Noteer bij de bronvermelding de code en link deze naar de pagina waar de licentie wordt toegelicht, een voorbeeld:
Figuur 1
Mickey Mouse
Publieke domein
Afbeeldingen zonder auteursrecht, bijvoorbeeld omdat de maker meer dan 70 jaar geleden is overleden, vallen in het publieke domein. Dit geldt ook voor werken waarvan de maker zelf afstand heeft gedaan van het auteursrecht. Let op dat het vervallen van het auteursrecht per land kan verschillen. Noteer bij afbeeldingen zonder auteursrecht In het publieke domein. In dit voorbeeld staat op de webpagina aangegeven dat de afbeelding publiek domein is:
Figuur 2
Walt Disney Concertzaal in Los Angeles
Deze pagina is op 5 november 2021 aangepast zodat de inhoud overeenkomt met de 3e herziene editie van De APA-richtlijnen uitgelegd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten