Pdf op webpagina

Nadat vorig jaar de derde editie van De APA-richtlijnen uitgelegd was verschenen kreeg de Werkgroep APA de vraag waarom is er geen paragraaf over het vermelden van een online pdf?

Zoals ik al in het blogbericht uit augustus 2016 schreef is een pdf niet een type bron, zoals een boek of tijdschriftartikel, maar vergelijkbaar met een document opgemaakt in Word of Excel.

De vraag is echter wel begrijpelijk want voor tal van informele online publicaties wordt pdf gebruikt, zoals brochures, rapporten, infographics, richtlijnen en beroepscodes maar ook voor een tekst omgezet vanuit Word.

Naar een pdf wordt op vrijwel dezelfde manier verwezen als naar een webpagina:

Auteur, A. (jaartal). Titel cursief. Naam uitgever of website. Geraadpleegd op dag maand jaar, van https://xxxx

• Auteur of organisatie: bij het ontbreken van een persoonsnaam wordt de organisatie genoemd.
• Jaartal: in tegenstelling tot een webpagina wordt alleen het jaartal genoemd, als deze ontbreekt z.d. = zonder datum.
• Titel: achter de titel kan eventueel tussen ronde haakjes aanvullende informatie vermeld worden, bijvoorbeeld een rapportnummer. Een omschrijving van het document, bijvoorbeeld een factsheet, kan tussen vierkante haakjes geplaatst worden. Dit is niet verplicht maar kan de inhoud van de geraadpleegde bron verduidelijken.
• Naam uitgever of website: Als de naam van de organisatie gelijk is aan de naam van de uitgever of website komt deze te vervallen. 
• URL: een weblink begint altijd met http of https. Een gekopieerde link wordt in Word soms een tekst gekoppeld aan een link, kies dan bij Plakopties "Alleen tekst behouden".
  
  De URL mag van de pdf zijn maar ook van de webpagina zijn van waar de pdf kan worden geopend. Let op dat bij een pdf gevonden via een zoekmachine het bestand soms direct wordt gedownload naar de eigen harde schijf. De URL is dan vervangen door file:///C en dus onjuist.

Voorbeeld 1: Organisatie of uitgever?

Het is soms lastig te bepalen wie de auteur van een document is. Als er persoonsnamen zijn worden die genoemd, naast auteurs kunnen dat bijvoorbeeld (eind)redacteurs, samenstellers of medewerkers zijn. Als er geen persoonsnamen zijn kan het soms lastig zijn om de naam van de organisatie te vinden. Bij de deze pdf wordt alleen ZorgvoorKennis genoemd: is dat een organisatie, een naam van een website, of iets anders? Even snel googelen geeft hier uitsluitsel: ZorgvoorKennis is een onderwijs- en adviesbureau, een organisatie dus en dit voorbeeld ook de uitgever:

ZorgvoorKennis. (2020). Het Mikzo plan (Versie 2020-04). Geraadpleegd op 23 april 2022, van https://www.zorginnovatie.nl/sites/default/files/product-presentations/Het%20Mikzo%202020-04.pdf

Tekst: (ZorgvoorKennis, 2020)

Moet ZorgInnovatie niet als naam van de website genoemd worden? Nee, want deze website heeft niets met de publicatie te maken. De pdf staat op meerdere websites, de oorspronkelijke website van ZorgvoorKennis bestaat niet meer.

In de titel van het document staat Het Mikzo®plan. Het teken ® geeft aan dat het om een geregistreerd handelsmerk gaat maar hoeft niet vermeld te worden.

Voorbeeld 2: Meerdere organisaties, meerdere functies

Het colofon in dit voorbeeld vermeldt een groot aantal organisaties met verschillende functies:
"De eigenaar van deze richtlijn is: V&VN - Deze richtlijn is ontwikkeld door: IQ Scientific Center for Quality of Healthcare + Radboudumc - In samenwerking met: UMC Utrecht + HAN University of Applied Sciences - Deze richtlijn is gefinancierd door: ZonMw".

IQ Scientific Center for Quality of Healthcare & Radboudumc (met UMC Utrecht & HAN University of Applied Sciences). (2021). Mantelzorg: Richtlijn voor verzorgenden, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten om overbelasting bij mantelzorgers te voorkomen of te verminderen. V&VN. Geraadpleegd op 23 april 2022, van https://www.venvn.nl/media/u5oboc0o/richtlijn-mantelzorg-21-9-2021-2.pdf

Tekst: (IQ Scientific Center for Quality of Healthcare & Radboudumc, 2021)

Organisaties die niet betrokken zijn bij de inhoud van het document, zoals opdrachtgevers, worden niet vermeld. In dit voorbeeld is dat ZonMw die de publicatie heeft gefinancierd.

Voorbeeld 3: Ontbrekende gegevens

Soms bevat een pdf niet alle informatie voor een complete bronvermelding. Op de pagina waar het document kan worden gedownload kunnen soms ontbrekende gegevens gevonden. Dit voorbeeld heeft geen auteur of organisatie en geen jaartal. Op de website staat de naam Rens Martijn, waarschijnlijk de eigenaar van de site, maar omdat niet duidelijk is of deze persoon het document heeft geschreven wordt deze naam niet overgenomen. De titel komt dan vooraan te staan en wordt ook in de tekst genoemd:

De gezondheidspatronen volgens Gordon. (z.d.). Verpleegkunde.net. Geraadpleegd op 23 april 2022, van https://www.verpleegkunde.net/Klinisch-redeneren/Verpleegkundig-redeneren/Classificatiemodellen/

Tekst: (De gezondheidspatronen volgens Gordon, z.d.)

Kijk voor meer voorbeelden op APAstaartje.