05 september 2014

Afkortingen

Omdat de APA richtlijnen al een aantal jaren verplicht zijn bij veel opleidingen van de HAN University of Applied Sciences zal niet iedereen zich realiseren dat APA een afkorting is en staat voor American Psychological Association. Er bestaat ook een American Psychiatric Association, vooral bekend van DSM, het handboek voor psychische stoornissen. DSM staat voor Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, in Nederland is DSM echter vooral bekend als chemiebedrijf en weten maar weinigen dat de naam staat voor Dutch State Mines. Een afkorting kan dus voor verwarring zorgen.

Mag je afkortingen gebruiken binnen APA, en zo ja, hoe en wanneer? De Publication Manual of the American Psychological Association heeft er een aantal pagina's aan gewijd, “Abbreviations” (pp. 172-178). Afkortingen zijn toegestaan, maar voor de lezer moet duidelijk zijn waar de afkorting voor staat en ook hier gelden enkele richtlijnen:
  • Afkortingen die als apart item in het woordenboek staan (ik heb de Dikke Van Dale uit 2005 erbij gepakt), zoals ‘bijv.’, ‘cd-opname’, ‘IQ’ en ‘PTSS’ (posttraumatische stressstoornis, met hoofdletters) zijn toegestaan.
    In dit laatste voorbeeld wordt aangeraden om het de eerste keer voluit te noemen met tussen haakjes de afkorting en in de rest van de tekst alleen de afkorting te gebruiken.
     
  • Veel organisaties met lange namen maken gebruik van afkortingen. Deze mogen overgenomen worden, ook hier geldt het advies de eerste keer de naam voluit te schrijven met tussen haakjes de afkorting.
    De afkorting moet ook door het bedrijf zelf gebruikt worden: het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu gebruikt op de website ook de afkorting RIVM en het Nederlands Jeugdinstituut gebruikt ook NJi. Let hierbij op de juiste spelling: de letter i is klein; NJI is de afkorting van Nederlandse Jachtbouw Industrie.
Afkorten is overigens niet verplicht, wie liever namen en begrippen voluit gebruikt mag dat doen. Het heeft uiteraard geen zin om Dutch State Mines te gebruiken in plaats van DSM omdat het chemiebedrijf alleen de afkorting gebruikt.

Voor verwijzingen in een tekst (een citaat of parafrase) en bronnenlijst kan het beste gekeken worden naar het aangehaalde document. Op de website van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu wordt de afkorting RIVM ook gebruikt maar bovenaan de startpagina staat Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Dit wordt in de tekst:
(Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, z.d.)
Wanneer er vaker naar dezelfde bron verwezen wordt mag vanaf de tweede verwijzing de afkorting worden gebruikt. Noem bij de eerste verwijzing de volledige naam en de afkorting zodat het voor de lezer duidelijk is waar de afkorting voor staat. Haakjes binnen haakjes worden vierkant.
Eerste verwijzing
(Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu [RIVM], z.d.) 
of

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM, z.d.) 

Tweede en latere verwijzingen
(RIVM, z.d.)

of 
RIVM (z.d.) 

In de bronnenlijst:

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. (z.d.). RIVM: De zorg voor morgen begint vandaag. Geraadpleegd op29 maart 2022, van https://www.rivm.nl/


Deze pagina is op 24 november 2021 en 29 maart 2022 aangepast zodat de inhoud overeenkomt met de 3e herziene editie van De APA-richtlijnen uitgelegd.
 

18 opmerkingen:

  1. Goedenavond, ik kan nergens vinden waar je mag beginnen met het introduceren van afkortingen. Zo heb ik bijvoorbeeld op mijn voorblad al een eerste verwijzing staan ivm de omslagfoto, namelijk:

    Omslagfoto: Achmea Investment Management (Achmea IM), [2016]

    Zoals je ziet introduceer ik meteen de afkorting Achmea IM. Maar mag dat ook op deze plek? Mag je bijvoorbeeld in de inleiding of (management)samenvatting, die vooraf gaan aan de 'lopende tekst', ook al afkortingen introduceren? En dan in de 'lopende tekst' dus meteen de afkorting gebruiken. Ben benieuwd wat hiervoor de richtlijnen zijn.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Er is geen specifieke richtlijn die aangeeft op welke plek in de tekst de afkorting voor het eerst gebruikt mag worden, in principe mag het overal. Bedenk of het voor de lezer van belang is dat de volledige naam nog eventueel nog een keer genoemd wordt.

      Verwijderen
    2. Ok, dus als ik de afkorting eenmaal geintroduceerd heb, ben ik niet verplicht om daarna consequent de afkorting te gebruiken? Jullie schrijven ook duidelijk over 'mag'. Bij https://www.scribbr.nl/apa-stijl/hoe-gebruik-je-afkortingen-volgens-apa-je-scriptie/ wordt echter gezegd "Daarna moet je consequent de afkorting herhalen in de lopende tekst, omdat de lezer nu weet wat de afkorting betekent." Hoor het graag.

      Verwijderen
    3. Nee, het is zelfs zo dat als je een afkorting lang niet hebt gebruikt er wordt aangeraden om de volledige term weer opnieuw te noemen.
      Als andere sites een andere uitleg geven is dat hun keuze. Ik kan je hooguit verwijzen naar het officiële blogbericht over dit onderwerp van de APA Style Experts:
      http://blog.apastyle.org/apastyle/abbreviations/

      Verwijderen
    4. Dank voor de officiële link, maar daar staat toch juist dat je niet mag afwisselen:

      "After you define an abbreviation (regardless of whether it is in parentheses), use only the abbreviation. Do not alternate between spelling out the term and abbreviating it."

      Ook mbt tot mijn eerdere vraag vanaf welk punt ik afkortingen mag introduceren, kom ik tot de conclusie dat het niet heel gebruikelijk is in samenvatting, titels etc (en neem aan ook voorblad) als afkortingen te introduceren. In ieder geval heeft het niet veel zin want uit de link blijkt dat je het vervolgens in de tekst ook weer een keer volledig moet uitschrijven:

      "When you use an abbreviation in both the abstract and the text, define it in both places upon first use."

      "So, if a term you intend to abbreviate appears in a heading (e.g., the name of a test or measure), spell out the term in the heading and then when it first appears in the text, spell it out again and define it there."

      "Yes, you can use abbreviations in tables and figures. All abbreviations used in tables and figures should be defined in the table note or figure caption, respectively, even though the abbreviations will be also be defined in the text if they are used there. "

      Op voorblad, samenvattingen, inleiding e.d. hou ik het daarom maar op volledig uitschrijven.

      Verwijderen
    5. De APA-richtlijnen zijn niet zwart/wit: zo moet het en niet anders, het is afhankelijk van inhoud van de tekst.
      Bij een artikel is het inderdaad raadzaam om afkorting en volledige term niet door elkaar te gebruiken.
      Bij een verslag met meerdere hoofdstukken kan het juist raadzaam zijn om de volledige term weer te noemen als bijvoorbeeld de term in hoofdstuk 1 wodt gebruikt, in hoofdstuk 2 weer niet en in hoofdstuk 3 weer wel.

      Verwijderen
  2. Even een opmerking. In dit artikel zou het 'cite what you see' principe ook nog wel wat duidelijker aan bod mogen komen zoals uitgelegd in http://theapateam.blogspot.nl/2016/06/tabellen-en-figuren-veelgestelde-vragen.html:

    "Op de website staat onder de figuur vermeld dat de bron Eurostat is, dit hoeft niet apart vermeld te worden omdat het CBS zelf de grafiek heeft samengesteld. De website gebruikt overal de afkorting CBS in plaats van de naam Centraal Bureau voor de Statistiek, neem deze zo over (“cite what you see” is een APA-richtlijn).
    De pagina biedt overigens rechtsboven de optie de afbeelding te downloaden."

    Hier wordt dus aangegeven dat je gewoon CBS gebruikt omdat op de website van CBS ook nergens Centraal Bureau voor de Statistiek staat. Echter in dit document, https://www.auteursrechten.nl/binaries/content/assets/subsites-diensten/auteursrechten/surf_de-apa-richtlijnen-uitgelegd.pdf, waar jullie ook aan meewerken staat dit dan juist weer fout:

    . In de tekst wordt bij de eerste
    verwijzing de volledige naam van de organisatie genoemd.
    Bij tweede en latere verwijzingen mag een afkorting gebruikt
    worden, mits de organisatie deze zelf hanteert:
    • Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) publiceert cijfers
    over de Nederlandse bevolking.
    Staat de naam van de organisatie tussen ronde haken, zet dan
    de afkorting tussen vierkante haken:
    • Cijfers over de Nederlandse bevolking (Centraal Bureau voor
    de Statistiek [CBS]) zijn opgenomen in de bijlage.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Er is een verschil tussen vermelding in een bronnenlijst (in dit voorbeeld: CBS) en het noemen van de naam van een organisatie in de tekst. Als schrijver van de tekst heb je de keuze om aan de lezer van de tekst duidelijk te maken waar de afkorting voor staat.

      Verwijderen
  3. Beste,

    Bij mij speelt de vraag hoe ik gebruik kan maken van een afkorting in tekst ipv tussenhaakjes erachter.

    Zo zou ik graag iets vanuit een bron van het VMS (veiligheidsmanagementsysteem) willen schrijven.

    Wordt het dan iets als dit:
    Volgens het veiligheidsmanangementsysteem ([VMS], 2005) neemt het aantal fouten toe wanneer er meer mensen werken rond een patiënt.
    of
    Volgens het VMS (veiligheidsmangementsysteem, 2005) neemt het aantal fouten toe wanneer er meer mensen werken rond een patiënt.

    Of is het raadzaam om het toch in tussenhaakjes erachter te zetten:
    Het aantal fouten neemt toe wanneer er meer mensen werken rond een patiënt (Veiligheidsmanagementsysteem [VMS], 2005)

    Alvast bedankt voor de reactie.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Noteer de de eerste keer:

      Volgens het Veiligheidsmanangementsysteem [VMS] (2005) neemt het aantal fouten toe wanneer er meer mensen werken rond een patiënt.

      De bron ken ik niet, maar is Veiligheidsmanangementsysteem wel de naam van een organisatie?

      Verwijderen
    2. Bedankt.

      Het gaat over onderstaande bron, dus misschien is de naam van de organisatie inderdaad toch VMSzorg? Moet deze afkorting dan ook eerst voluit geschreven worden?

      https://www.vmszorg.nl/wp-content/uploads/2017/07/web_2009.0106_praktijkgids_vim.pdf

      Verwijderen
    3. Klopt, de auteur (de organisatie) is VMSzorg. De organisatie hanteert de afkorting als naam, noteer daarom altijd VMSzorg. In de tekst kan eventueel toegelicht worden waar de afkorting voor staat.

      Verwijderen
    4. Bedankt voor de snelle, volledige reactie.

      Verwijderen
  4. Beste

    Ik zou graag een Engelse brontekst citeren naar het Frans, maar in de tekst komen enkele afkortingen zoals 'SO = script opposition, LM = logical mechanism, NS = narrative strategy enz. Moet ik dan die afkortingen ook afkorten in het Frans? (Dus bv.NS wordt dan SN (stratégie de narration)) of moeten die afkortingen in het Engels blijven staan?

    Met vriendelijke groeten

    Julie Temmerman

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. De keuze is aan jou, bedenk wat voor de lezer het meest duidelijk is. Als je aangeeft waar de afkorting voor staat is het aan te raden om zowel afkorting als de uitleg in dezelfde taal aan te houden.

      Verwijderen
  5. Door gebruik van de SBAR-methode (Situation, Background, Assessment, Recommendation). óf Door gebruik van de Sitation, Background, Assessment, Recommendation (SBAR) methode. Hoe beschrijf je dit in een verslag?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Omdat SBAR-methode de gebruikelijke benaming is zou ik hier kiezen voor de eerste optie: SBAR-methode (Situation, Background, Assessment, Recommendation).

      Verwijderen