Woordenboeken

Vrijwel iedereen die een onderzoeksverslag schrijft maakt gebruik van een woordenboek, om een betekenis of een vertaling op te zoeken, op papier of één van de vele gratis online woordenboeken. Een regelmatig terugkerende vraag is: hoe moet naar een woordenboek worden verwezen?

Wanneer een woord in een woordenboek wordt opgezocht om zeker te zijn van de betekenis hoeft er niet naar verwezen te worden, wel als er uit het woordenboek wordt geciteerd of geparafraseerd. Er is een verschil tussen papieren en online woordenboeken.

Papier
De verwijzing naar een papieren woordenboek verschilt niet veel van een verwijzing naar een boek. Woordenboeken hebben vaak geen auteur, wel redacteuren en soms wordt er geen enkele naam vermeld. Aangeraden wordt om de gegevens van het titelblad over te nemen. Onderstaande voorbeelden zijn uitgaven van Van Dale. Let op dat Van Dale de naam van de uitgever is en geen persoonsnaam.

Voorbeeld 1
Het Groot woordenboek van de Nederlandse Taal, ook bekend als de ‘Dikke Van Dale’, bestaat uit drie banden. Omdat de paginanummering doorlopend is hoeven de delen niet afzonderlijk genoemd te worden. Het titelblad vermeldt twee hoofdredacteuren (hun functie wordt echter niet genoemd op het titelblad) en een naam verantwoordelijk voor de etymologie. De verwijzing in de bronnenlijst is:

Den Boon, T., & Hendrickx, R. (met Van der Sijs, N., Etymologie). (2015). Groot woordenboek van de Nederlandse taal (15e herziene editie). Van Dale.

Wie bijvoorbeeld de betekenis van het woord ‘bronvermelding’ wil citeren kan dat als volgt doen:

Volgens Van Dale is bronvermelding de “opgave van de bron waaruit men een mededeling geput heeft” (Den Boon & Hendrickx, 2015, p. 626).

Het vermelden van de naam Van Dale is optioneel, alleen de informatie tussen haakjes is verplicht.

Voorbeeld 2
De uitgave Groot woordenboek hedendaags Nederlands is eveneens van Van Dale. Het titelblad vermeldt echter geen enkele naam. De verwijzing in de bronnenlijst is dan:

Groot woordenboek hedendaags Nederlands (4e editie). (2008). Van Dale.

Opnieuw een citaat van de betekenis van het woord bronvermelding:

Volgens Van Dale is bronvermelding de “opgave van de bron waaruit men een mededeling geput heeft” (Groot woordenboek hedendaags Nederlands, 2008, p. 238).

Online
Er zijn een groot aantal online woordenboeken. Omdat in de meeste gevallen iedere betekenis een eigen webadres heeft is de verwijzing iets anders dan bij andere internetbronnen. Het woord waarvan de betekenis is opgezocht komt vooraan te staan, gevolgd door jaartal, naam van het geraadpleegd woordenboek cursief, raadpleegdatum en link. Onderstaande voorbeelden verwijzen opnieuw naar de betekenis van het woord ‘bronvermelding’:

Bronnenlijst

Bronvermelding. (z.d.). In Van Dale Online. Geraadpleegd op 27 mei 2016, van http://www.vandale.nl/opzoeken?pattern=bronvermelding&lang=nn 

Tekst 

("Bronvermelding", z.d.) of  "Bronvermelding" (z.d.) betekent volgens ... 

 

Bronnenlijst

Bronvermelding. (z.d.). In Woorden.org: Nederlands Woordenboek. Geraadpleegd op 27 mei 2016, van http://www.woorden.org/woord/bronvermelding 

Tekst 

("Bronvermelding", z.d.) of  "Bronvermelding" (z.d.) betekent volgens ... 

 

Bronnenlijst

Bronvermelding. (z.d.). In Muiswerk Online Woordenboek. Geraadpleegd op 27 mei 2016, van http://www.muiswerk.nl/mowb/ 

Tekst 

("Bronvermelding", z.d.) of  "Bronvermelding" (z.d.) betekent volgens ... 

Voor iedere betekenis waarin de tekst naar verwezen wordt, wordt een aparte verwijzing opgenomen in de bronnenlijst. In het laatste voorbeeld is er geen sprake van een uniek webadres en wordt het algemene webadres vermeld.
 
Deze pagina is op 22 november 2021 aangepast zodat de inhoud overeenkomt met de 3e herziene editie van De APA-richtlijnen uitgelegd.