30 oktober 2015

Afbeelding van internet

Na de blogberichten Afbeelding op omslag (over het verwijzen naar een afbeelding die alleen ter illustratie is opgenomen) en Tabellen en figuren (over het verwijzen naar een zelfgemaakte afbeelding of een afbeelding overgenomen uit een boek) zal in dit bericht worden ingegaan op de vraag: hoe wordt verwezen in de tekst en in een bronnenlijst naar een afbeelding overgenomen van internet?

Er is een belangrijk verschil tussen een afbeelding (een foto, een tabel, een tekening, etc.) die wordt genoemd in de tekst of een afbeelding die geheel wordt overgenomen.

Voorbeeld 1: Afbeelding noemen in tekst
Wanneer naar een afbeelding uit een internetbron wordt verwezen, worden net als bij een tekst auteur(s) en jaartal genoemd. De originele bron wordt in de bronnenlijst genoemd. 
Tekst

Het 7S-model geeft elementen van een organisatie weer (Schop, z.d.). 

Bronnenlijst

Schop, G. J. (z.d.). 7S-model. Managementmodellensite.nl. Geraadpleegd op 7 november 2021, van https://managementmodellensite.nl/7s-model-2/

N.B. Merk op dat in de tekst en in de bronnenlijst de naam van de maker van de webpagina staat en niet de de namen van de makers van het model, Robert H. Waterman en Tom Peters. Uiteraard kunnen deze namen wel in de tekst genoemd worden.

Voorbeeld 2: Afbeelding overnemen in de tekst
Wanneer de afbeelding wordt opgenomen in de tekst gelden andere regels dan bij een citaat uit een tekst omdat, in tegenstelling tot een stukje tekst, de afbeelding een ‘compleet’ werk is. In sommige gevallen is de afbeelding niet origineel maar van een andere bron afkomstig. Volgens de APA richtlijnen moet de eigenaar van de afbeelding, of beter gezegd: de eigenaar van het auteursrecht, onder de afbeelding vermeld worden.
De verwijzing bestaat uit drie onderdelen:
  1. De afbeelding krijgt een naam en nummer waar in de tekst naar verwezen wordt, bijvoorbeeld Tabel 1, Figuur 2, etc.
    De APA-richtlijnen maken onderscheid in tabellen (informatie die horizontaal en verticaal gelezen kan worden) en figuren (alle overige afbeeldingen).
     
  2. Boven de afbeelding staat Tabel of Figuur, vetgedrukt + nummer, daaronder een witregel en daaronder de titel van de afbeelding, schuingedrukt. Dit kan de titel zijn zoals op de webpagina vermeld, het mag ook een vertaling of een andere titel zijn.
     
  3. Onder de afbeelding staat, schuingedrukt, Opmerking. Daarachter staat: Overgenomen (of: Aangepast overgenomen, als de afbeelding bewerkt is) uit Naam webpagina van A. Auteur, jaartal (https://xxxx). Copyright jaartal, naam eigenaar auteursrecht.
    De naam van de auteursrechthebbende wordt in de publicatie meestal vermeld in combinatie met het copyrightteken: ©. Als dit geheel ontbreekt is in de meeste gevallen de auteur van de bron dezelfde als de eigenaar van het auteursrecht.
    Noteer wanneer gegevens over het auteursrecht ontbreken: Copyright z.d., onbekend.

  4. In de bronnenlijst staat de verwijzing naar de geraadpleegde bron.
In de tekst 
Het 7S-model geeft elementen van een organisatie weer (Figuur 1).

Boven de afbeelding
Figuur 1

Het 7S-model

Onder de afbeelding
Opmerking. Overgenomen uit 7S-model door G. J. Schop, z.d. (https://managementmodellensite.nl/7s-model-2/). Copyright z.d., McKinsey.
N.B. In dit voorbeeld is de auteur van de webpagina niet de eigenaar van de afbeelding. Het model is volgens de webpagina ontworpen door Robert H. Waterman en Tom Peters die destijds werkzaam waren waren voor consultancybedrijf McKinsey. Een jaartal wordt niet genoemd, daarom: Copyright z.d., McKinsey.
Onderaan de webpagina staat "© 2011 - 2021 | managementmodellensite.nl", maar dit heeft betrekking op de gehele website.
Bronnenlijst

Schop, G. J. (z.d.). 7S-model. Managementmodellensite.nl. Geraadpleegd op 7 november 2021, van https://managementmodellensite.nl/7s-model-2/


Steeds vaker wordt op websites aangegeven dat afbeeldingen mogen worden hergebruikt onder bepaalde voorwaarden (een Creative Commons licentie), bijvoorbeeld niet voor commercieel gebruik. In dat geval is toestemming vragen niet nodig maar blijft bronvermelding verplicht. Ook zijn er afbeeldingen zonder auteursrecht, bijvoorbeeld als de maker 70 jaar of langer dood is. Zie voor meer informatie Afbeeldingen: Copyright, Creative Commons of in het publieke domein?

Meer weten over het gebruik van afbeeldingen? Lees de zeer duidelijke uitleg van Arnoud Engelfriet op Beeldcitaatrecht.

Voor meer voorbeelden, zie Managementmodellensite.nlHet grote figuren blogbericht en Het grote tabellen blogbericht, optie 3 Tabel/Figuur overgenomen uit webpagina en optie 4 Tabel/Figuur overgenomen uit online bestand (pdf, Word, Excel, etc.).

Zie voor afbeeldingen ter illustratie Afbeelding op omslag en Afbeelding als illustratie.
 
Deze pagina is op 7 november 2021 aangepast zodat de inhoud overeenkomt met de 3e herziene editie van De APA-richtlijnen uitgelegd.
 

09 oktober 2015

NU.nl

Volgens Sanoma, eigenaar van NU.nl, is deze nieuwswebsite “het grootste online nieuwsmerk van Nederland met dagelijks 2,5 miljoen unieke bezoekers”. De redactie plaatst eigen artikelen en neemt ook persberichten van het ANP over. Het is dus niet verwonderlijk dat NU.nl regelmatig als bron genoemd wordt, maar: hoe verwijs je naar een bericht op NU.nl?

In een bronnenlijst worden bij webpagina’s de naam van de auteur, de complete datum, de titel, de naam van de website (NU.nl), de datum van raadplegen en de link genoemd. In de tekst staan alleen de achternaam van de auteur en het jaartal.

Onder de nieuwsberichten op NU.nl staat “Door” gevolgd door NU.nl (een eigen bijdrage), NU.nl/naam auteur (een eigen bijdrage met de naam van de redacteur), ANP (een persbericht) of NU.nl/ANP (een door NU.nl bewerkt persbericht van het ANP). Dit zijn de meest voorkomende bronvermeldingen onder een bericht.
De APA richtlijnen geven aan dat de naam van de auteur genoemd wordt in de tekst en aan het begin van de bronnenlijst.

Wanneer er geen auteur vermeld wordt, noem dan de organisatie. Het ANP, het Algemeen Nederlands Persbureau, is een organisatie en kan dus genoemd worden als de auteursnaam ontbreekt. NU.nl is echter geen organisatie*, de richtlijnen schrijven dan voor dat de titel van het artikel in de tekst en aan het begin van de bronnenlijst genoemd worden.
Deze nieuwsberichten zijn allemaal begin oktober 2015 geplaatst maar hebben telkens een andere auteur:
  1. Waarom het voor starters moeilijker is geworden om een huis te kopen Door Nu.nl/Tamara Awwad
  2. Amsterdam komt met 'toplijst' van culturele instellingen Door ANP
  3. Dekker lijkt steun te krijgen voor strengere mediawet Door Nu.nl/ANP
  4. Tunesisch National Dialogue Quartet wint Nobelprijs voor de Vrede Door Nu.nl

1 Bericht met naam auteur
Omdat de naam van de auteur genoemd wordt, komt deze aan het begin van de bronvermelding, in de tekst en in de bronnenlijst:

Tekst

(Awwad, 2015)

Bronnenlijst

Awwad, T. (2015, 8 oktober). Waarom het voor starters moeilijker is geworden om een huis te kopen. NU.nl. Geraadpleegd op 9 oktober 2015, van http://www.nu.nl/economie-achtergrond/4140608/waarom-starters-moeilijker-geworden-huis-kopen.html


2 Bericht met naam organisatie
Het ANP is een organisatie en wordt in de bronvermelding genoemd omdat een persoonsnaam ontbreekt. ANP staat voor Algemeen Nederlands Persbureau maar omdat het persbureau deze afkorting ook hanteert hoeft de hele naam niet genoemd te worden:

Tekst

(ANP, 2015)

Bronnenlijst

ANP. (2015, 8 oktober). Amsterdam komt met 'toplijst' van culturele instellingen. NU.nl. Geraadpleegd op 9 oktober 2015, van http://www.nu.nl/cultuur-overig/4141198/amsterdam-komt-met-toplijst-van-culturele-instellingen.html


3 Bericht met naam organisatie en NU.nl
In dit voorbeeld heeft NU.nl een bericht van het ANP overgenomen en bewerkt. Dit maakt NU.nl tot auteur, maar aangezien dit geen organisatie is* komt de titel van de webpagina aan het begin in de bronvermelding te staan. De titel wordt ook in de tekst genoemd, bij voorkeur ingekort bij lange titels. In de tekst wordt overigens nooit de link genoemd:

Tekst

(Dekker lijkt steun te krijgen, 2015)

Bronnenlijst

Dekker lijkt steun te krijgen voor strengere mediawet. (2015, 9 oktober). NU.nl. Geraadpleegd op 9 oktober 2015, van http://www.nu.nl/politiek/4141753/dekker-lijkt-steun-krijgen-strengere-mediawet.html


4 Bericht met NU.nl als auteur
Zoals in het derde voorbeeld als is aangegeven wordt NU.nl niet als auteur genoemd. De titel van het artikel wordt in de tekst genoemd en aan het begin van de bronvermelding, voor de datum:

Tekst

(Tunesisch National Dialogue Quartet wint Nobelprijs, 2015)

Bronnenlijst

Tunesisch National Dialogue Quartet wint Nobelprijs voor de Vrede(2015, 9 oktober). NU.nl. Geraadpleegd op 9 oktober 2015, van http://www.nu.nl/buitenland/4141877/tunesisch-national-dialogue-quartet-wint-nobelprijs-vrede.html


In het algemeen geldt voor nieuwswebsites: kijk eerst of er een auteur genoemd wordt, noem bij het ontbreken van een auteur de organisatie en bij het ontbreken van een organisatie of twijfel de naam van het artikel in de tekst en aan het begin van de bronvermelding.

* Voor de zekerheid is navraag gedaan over de status van NU.nl, maar de telefoon werd niet opgenomen en een e-mail werd niet beantwoord. NU.nl staat ook niet in het register van de Kamer van Koophandel.
  
Deze pagina is op 23 november 2021 aangepast zodat de inhoud overeenkomt met de 3e herziene editie van
 De APA-richtlijnen uitgelegd.