18 februari 2015

Tabellen en figuren

De uitkomsten van een onderzoek komen vaak beter tot hun recht in een tabel of een figuur dan in een tekst, maar hoe moet een tabel of een figuur volgens APA worden opgemaakt?
In alle gevallen geldt dat de afbeelding een beschrijving van de inhoud en een nummer krijgt (Tabel 1, Figuur 2, etc.) zodat er in de tekst naar verwezen kan worden. Onderstaande voorbeelden zijn gemaakt naar aanleiding van de bezoekerscijfers van de vijf meest geraadpleegde pagina’s over bronvermelding volgens APA op de website van de Studiecentra HAN.

Tabel
Een tabel bevat altijd drie onderdelen:
  1. Nummer en beschrijving: het nummer van de tabel en een titel of korte beschrijving, cursief geplaatst 
  2. Kolom- en rijopschriften
  3. Cellen met gegevens
Eventueel kan onder de tabel een extra toelichting worden gegeven, bijvoorbeeld de herkomst van de gegevens. De toelichting wordt voorafgegaan door het woord Opmerking, altijd cursief. Deze tekst kan in een kleiner lettertype geplaatst worden.
Een tabel heeft alleen horizontale lijnen, boven en onder de kolomaanduidingen en onder de laatste rij. Verticale lijnen zijn toegestaan als de tabel daarmee overzichtelijker wordt.

Voorbeeld van een tabel

De inhoud en opmaak van een tabel kan variĆ«ren, bedenk dat de lezer in een opslag moet kunnen zien waar de tabel over gaat en dat de tabel ook zonder de tekst begrijpelijk moet zijn. De plaats van de tabel in de tekst is afhankelijk van de inhoud van de tekst, verdeel deze niet over twee pagina’s.
Bij de verwijzing in de tekst wordt een hoofdletter gebruikt: zie Tabel 1, Tabel 2 laat zien ..., etc. Gebruik niet 'op onderstaande tabel'.

Figuur
Behalve in een tabel is het ook mogelijk onderzoeksgegevens te presenteren in een grafiek, staafdiagram of een ander figuur. Boven een figuur staan net als bij een tabel het nummer van de figuur en een titel of korte beschrijving, cursief geplaatst 
Onderstaande grafiek bevat dezelfde gegevens als de tabel. Het valt niet te zeggen of een tabel of figuur beter is, dat ligt aan de inhoud van de gepresenteerde gegevens. Beide afbeeldingen opnemen om te vergelijken kan uiteraard ook.
Net als bij een tabel kan eventueel onder de figuur een extra toelichting worden gegeven, bijvoorbeeld de herkomst van de gegevens. De toelichting wordt voorafgegaan door het woord Opmerking, altijd cursief. Deze tekst kan in een kleiner lettertype geplaatst worden.
Onderstaand figuur is gemaakt met Excel. Naar standaardprogramma’s als Excel hoeft niet in de tekst of bronnenlijst te worden verwezen.

Voorbeeld van een figuur

Bestaande afbeeldingen
Wanneer een bestaande afbeelding (tabel of figuur) wordt overgenomen, eventueel met aanpassingen, geldt dit als een citaat. Een afbeelding van een tabel hoeft niet bewerkt te worden zodat deze volgens de APA richtlijnen is opgemaakt. De afbeelding krijgt wel een nummer zodat er in de tekst naar verwezen kan worden. In de tekst staat alleen de verwijzing naar de tabel of figuur en in de bronnenlijst wordt naar de gehele publicatie verwezen. Onder de afbeelding wordt bij Opmerking. een toelichting over de herkomst geplaatst, tevens kan worden aangegeven of de tabel of figuur is aangepast:
Tekst
... zie Figuur 1 ...
Boven afbeelding 
Figuur 1

Kernactiviteiten van praktijkonderzoek

Onder afbeelding 
Opmerking. Overgenomen (of: Aangepast overgenomen) uit Praktijkgericht onderzoek in zorg en welzijn (p. 31) door C. van der Donk en B. van Lanen, 2019, Uitgeverij Coutinho. Copyright 2011/2019, Uitgeverij Coutinho bv.

Bronnenlijst

Van der Donk, C., & Van Lanen, B. (2019). Praktijkgericht onderzoek in zorg en welzijn (3e herziene druk). Uitgeverij Coutinho.

In Publication Manual of the American Psychological Association (§ 7.7, pp. 198-199) staat dat bij overname van een bestaande tabel of figuur ook de eigenaar van het auteursrecht (copyright) wordt genoemd.
Hiermee wordt duidelijk gemaakt dat de tabel door de auteur gemaakt is of door de auteur uit een andere publicatie is overgenomen. In Praktijkgericht Onderzoek in Zorg en Welzijn staat bijvoorbeeld op pagina 39 een afbeelding gebaseerd op een figuur uit het boek Experiential Learning van David A. Kolb, uitgegeven in 1984. In dat geval wordt de verwijzing:
Tekst 
... zie Figuur 2 ...
Boven afbeelding 
Figuur 2

De leercyclus van Kolb

Onder afbeelding 
Opmerking. Overgenomen (of: Aangepast overgenomen) uit Praktijkgericht onderzoek in zorg en welzijn (p. 39) door C. van der Donk en B. van Lanen, 2019, Uitgeverij Coutinho. Copyright 1984, David A. Kolb.
Bronnenlijst

Van der Donk, C., & Van Lanen, B. (2019). Praktijkgericht onderzoek in zorg en welzijn (3e herziene druk). Uitgeverij Coutinho.

Houdt er rekening mee dat er soms toestemming moet worden gevraagd voor overname van een afbeelding, bijvoorbeeld bij een afstudeeropdracht die in de HBO Kennisbank wordt geplaatst. 

 Zie ook:
 
Deze pagina is op 6 september 2021 aangepast zodat de inhoud overeenkomt met de 3e herziene editie van De APA-richtlijnen uitgelegd..